100 zdjęć, które zmieniły świat

Choć legendarny magazyn Life już nie istnieje, nadal ma wpływ na to, jak postrzegamy fotografię. Mimo że pismo przestało się ukazywać, wciąż "miesza" w zdjęciach. Informacja o tym, że całe archiwum najsłynniejszego pisma ze zdjęciami reporterskimi trafia do Internetu (pisaliśmy o tym TUTAJ), zelektryzowała świat. W wyniku nawiązania współpracy między pismem a Google, rzeczywiście do Sieci trafiła nieprzebrana ilość zdjęć, dokumentujących wydarzenia na całym świecie na przestrzeni XX wieku.

Life w swoich zasobach ma chyba większość zdjęć uznawanych dziś za ikony światowej fotografii. Kilka lat temu fotoedytorzy związani z magazynem oraz serwisem Digitaljournalist.org wybrali z tego zbioru 100 zdjęć, które zmieniły świat. Zbiór ten wydano w albumie (do kupienia w sklepie Life'a na Amazon.com), można go też zobaczyć na http://digitaljournalist.org.

Co to za zdjęcia? Nie zawsze chodzi o to, co na nich widać. Tak jak w przypadku otwierającego zbiór portretu Anne Frank. Zdjęcie jest zwykłym portretem, jednak twarz Frank jest do dziś symbolem Holocaustu, tragicznym wspomnieniem i wyrzutem sumienia całego świata, który pozwolił na okrutną eksterminację 6 milionów Żydów. Wiele jest w tej kolekcji zdjęć dokumentujących lub symbolizujących straszliwe wydarzenia: jest widok wybuchającej bomby atomowej, moment egzekucji rebelianta z Viet Congu, portret matki z dziećmi, ikoniczne zdjęcie Dorothei Lange, w jednym kadrze zamykające cały dramatyzm Wielkiego Kryzysu. Ale znajdziemy tu też pierwsze zdjęcie rentgenowskie oraz eksperymenty Eadwearda Muybridge'a z fotografowaniem ruchu (słynny Galopujący koń), zdjęcie Ziemi zrobione z Księżyca (w 1968 roku), portret Betty Grable, jednej z artystek rewiowych, które w czasie II wojny światowej jeździły na front, dostarczać rozrywki amerykańskim żołnierzom.
 
Twórcy listy 100 zdjęć, które zmieniły świat mówią: "skoro są książki, co do których możemy z cała pewnością powiedzieć, że wywróciły losy świata do góry nogami (Biblia, Mein Kampf, Das Kapital), my chcemy wskazać takie zdjęcia." Jednak trzeba sobie zadać pytanie: czy te zdjęcia zmieniły świat, czy tylko dziś są dla nas dokumentacją wydarzeń, zapisem przemian, który jednak na sam przebieg wypadków nie wpłynął? Oczywiście nikt się nie spiera co do wartości tych fotografii - jest ona niezaprzeczalna i wykracza poza strefę analizy artystycznej. Jednak nie jestem pewna, czy gdyby tych zdjęć nie było, dziś świat wyglądałby inaczej?

Książki, których tytuły tu przywołano, zmieniły bieg historii, jednak fotografia raczej tego nie potrafi. Oczywiście, można tu przytoczyć historie o tym, że wiele razy świat o jakimś zdarzeniu dowiedział się dopiero, gdy opublikowano przemycone z jakiegoś miejsca zdjęcia. Dzięki tym obrazom mogła ruszyć pomoc w miejsca tragicznych wydarzeń, politycy czy władcy innych krajów mogli interweniować drogami dyplomatycznymi. Mimo to nie można powiedzieć, że zdjęcie wiele zmieniło. Pomogło skrzywdzonym ludziom, ale losy świata toczyły się bez zmian. Ale właściwie i tak to nie ma znaczenia, bo zdjęcia- ikony, które umieszczono na liście, są bez wątpienia jednymi z najważniejszych obrazów w dziejach świata.