Dobór oświetlenia

Sposób powstawania światła zależy od składu i temperatury ciała promieniującego energię elektromagnetyczną w zakresie fal widzialnych. Jako źródło ciągłego promieniowania w lampach żarowych służy rozgrzany do wysokiej temperatury drut wolframowy. Oświetlenie zwykłych żarówek, wykorzystywanych do oświetlenia mieszkań, jest niezbyt przydatne w fotografii ze względu na małą wydajność świetlną i niską temperaturę barwową. Ekonomiczne świetlówki dają na zdjęciach nieprzyjemny, zimny odcień obrazu i wymagają filtracji. Żarówki, których bańka napełniona jest parami jodu, czyli żarówki halogenowe, ze względu na swoje zalety są głównie wykorzystywane w oprawach światła ciągłego. Charakteryzują się one małymi wymiarami, wysoką jasnością i stabilną w czasie eksploatacji temperaturą barwową (3200 - 3400 K). Źródła światła żarowego pozwalają na dowolne przysłaniania obiektywu przy jednoczesnym przedłużeniu czasu naświetlania. Do ich wad należy wydzielanie dużych ilości ciepła oraz duże zużycie energii elektrycznej. Inna temperatura barwowa niż światła dziennego, przy jednoczesnym wykorzystywaniu na planie zdjęciowym obu tych świateł,  wymaga filtrowania jednego z nich.
Od tej wady wolne jest światło błyskowe. Charakteryzuje się ono wysoką energią świetlną w momencie błysku oraz znikomą ilością wydzielanego ciepła przez lampę wyładowczą. Dzięki olbrzymiej energii emitowanej w momencie błysku, oświetlenie błyskowe jest chętnie stosowane tam, gdzie konieczne jest stosowanie dużych liczb przysłonowych przy jednocześnie krótkim czasie naświetlania.
 
Do zdjęć możemy wykorzystywać wszystkie źródła światła. Stosując cyfrowy zapis obrazu, powtarzalne rezultaty uzyskujemy, wykorzystując oświetlenie studyjne z różnymi powierzchniami świetlnymi. Charakter oświetlenia możemy dowolnie zmieniać przez dobór wielkości opraw oświetleniowych, jak i elementów formujących i modelujących wiązkę świetlną. Światło rozproszone uzyskujemy dzięki dużym powierzchniom świetlnym, a skierowane – z odbłyśników lub z projektorów z soczewkami Fresnela. Miękkie, rozproszone światła  wykorzystujemy w tonalnym stylu oświetleniowym, bez trudności uzyskując prawidłową tonalność fotografowanych przedmiotów. W światłocieniowym stylu oświetleniowym stosujemy jako światło kluczowe i konturowe oprawy światła skierowanego. Wprowadzenie w fotografowaną przestrzeń światła skierowanego poprawia nie tylko plastykę fotografowanych przedmiotów, ale dzięki odblaskom świetlnym obraz uzyskuje żywość i głębię. Jednolity charakter oświetlenia, jego zgodność z naszym odczuwaniem nadaje zdjęciom pewien spokój. Chaos świateł i cieni wypływający z braku koncepcji oświetleniowej sprawia wrażenie niepokoju. Zmniejsza to wymowę i siłę oddziaływania zdjęcia.
O stopniu wykorzystania energii świetlnej wysyłanej przez źródło światła sztucznego decyduje nie tylko sama postać bańki żarówki czy palnika lampy błyskowej, ale również kształt odbłyśnika, w którym jest umieszczone. Różne odbłyśniki dają różny charakter światła – zależnie od kształtu i materiału, z jakiego zostały wykonane, możemy uzyskiwać światło skierowane o wiązce mniej lub bardziej skupionej. Przy oświetleniu jednym źródłem światła tylko część wypromieniowanej energii świetlnej oświetlająca bezpośrednio obiekt zdjęciowy daje użyteczny efekt fotograficzny. Pozostałe promienie, odbijając się od różnych przedmiotów, może dodatkowo oświetlać przedmiot, powodując niekiedy powstanie na przedmiocie niekorzystnych refleksów barwnych. Takiemu zjawisku skutecznie zapobiega umieszczenie na drodze promieni czarnych płaszczyzn.


Lampa Fomei Digital Light jest źródłem światła ciągłego.  Może być wykorzystywana jako światło kluczowe lub konturowe w światłocieniowym stylu oświetleniowym.


Charakter oświetlenia zależy głównie od dwóch czynników: skupienia lub rozproszenia wiązki świetlnej i wielkości powierzchni świecącej. Źródła światła sztucznego mają zwykle niewielką powierzchnię świecącą. Charakter światła zależy od kształtu i wielkości odbłyśnika i położenia źródła światła w oprawie. Zwiększenie powierzchni odbijającej promienie powoduje wzrost rozproszenia światła. Podobnie zachowuje się wewnętrzna powierzchnia odbłyśnika – im bardziej szorstka i matowa, tym skupienie większe, błyszczące powierzchnie odbijają więcej promieni w kierunku fotografowanego obiektu, ale dają wiązkę bardziej kierunkową. Forma odbłyśnika również wpływa na kształt wiązki – stożkowe (o kącie wierzchołkowym równym lub bliskim 90^o) dają wiązkę bardziej rozproszoną niż półokrągłe, mające kształt półkuli. Paraboliczna forma daje najbardziej skupioną wiązkę, zwłaszcza jeśli element świecący jest w ognisku paraboli. Jeśli przesuniemy żarówkę bliżej powierzchni odbijającej, otrzymujemy rozbieżną wiązkę; wysunięcie przed ognisko daje wiązkę zbieżną. Głębsze odbłyśniki dają bardziej skupioną wiązkę niż płytsze. Rozproszenie światła zwiększa przysłonięcie żarówki osłoną lub osłonięcie materiałem rozpraszającym. Parasolki fotograficzne półprzezroczyste zachowują się jak tkanina przed czaszą odbłyśnika, zmiękczając światło. Dla uniknięcia rozsyłu światła do tyłu i na boki obciąga się po jej obwodzie czarną tkaninę. Parasolki okrągłe, z wewnętrzną powierzchnią odbijającą a zewnętrzną czarną, przy umieszczeniu lampy w ognisku półkuli dają światło o większej koncentracji wiązki świetlnej.

Przy oświetleniu błyskowym w studiu, parametry naświetlenia określa energia błysku lamp. Przy minimalnym poziomie światła ciągłego, jaki w porównaniu z poziomem światła błyskowego emitują lampy modelujące, do określenia ekspozycji wystarcza znajomość liczby przysłonowej. Wpływ światła ciągłego uwzględniamy tylko przy długich naświetleniach. Zwykle w warunkach studyjnych operujemy najkrótszym czasem otwarcia migawki, przy jakim jest możliwa synchronizacja błysku. W uzasadnionych przypadkach możemy odejść od tej zasady. Takim przypadkiem może być np. przesunięcie odcienia barwnego obrazu w kierunku czerwieni przez zastosowanie czasu naświetlania w przedziale 1/8-1 s.

Dostęp do pełnej treści serwisu www.SwiatObrazu.pl jest bezpłatny - wymagane jest jednak zalogowanie do serwisu. Logowanie wymagane jest również do dodawania komentarzy.

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU SWIATOBRAZU.PL?

Przy pierwszej rejestracji otrzymasz od nas powitalny prezent: Pełną wersję podręcznika "Świat barw w fotografii cyfrowej".

A poza tym otrzymujesz bezpłatny stały dostęp do:

• wszystkich artykułów opublikowanych w serwisie swiatobrazu.pl;
• mechanizmów galerii swiatobrazu.pl
• forów dyskusyjnych;
• prezentów dla zarejestrowanych Czytelników;
• codziennego newslettera informacyjnego;
• swojego profilu osobistego, w którym będziesz mógł zarządzać galeriami, komentarzami, zdjęciami w konkursach itp.

Czas rejestracji - ok. 1 min.

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta i zrezygnować ze statusu zarejestrowanego Czytelnika i wszystkich usług bezpłatnych swiatobrazu.pl. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem