Fotografia we wnętrzach - poradnik

Zdjęcia wnętrz tylko pozornie różnią się od innych dziedzin fotografii – jak zawsze najważniejszy jest fotograf, jego pomysł na zdjęcie i umiejętność wykorzystania zastanych warunków i dostępnego sprzętu. Jak w innych dziedzinach, nie tylko fotografii, ćwiczenie czyni mistrza – warto robić jak najwięcej zdjęć i doskonalić swoje umiejętności. Doświadczenie pozwoli wybrnąć obronną ręką i ciekawymi zdjęciami z wielu niesprzyjających "fotograficznie" sytuacji.

Stała ekspozycja w Muzeum Historii Kielc. Panorama ze statywu, oświetlenie sztuczne.

Ten poradnik jest skierowany do amatorów fotografii, którzy niezależnie od posiadanego sprzętu chcą uwiecznić na zdjęciach ciekawe wnętrza.

Wstęp

Sprzęt

Każdy fotografujący powinien poznać swój sprzęt, wiedzieć jak jego aparat (i obiektywy, jeśli dysponuje wymienną optyką) radzi sobie w danych warunkach, na jak wysokie ISO może sobie pozwolić czy który tryb tematyczny (jeśli aparat takie posiada) sprawdzi się najlepiej. We wnętrzach, szczególnie ciemnych, jeśli chcemy zastosować dłuższe czasy naświetlania, przyda się statyw.

Kościół pw Św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Iwaniskach. Panorama "z ręki", oświetlenie sztuczne i światło słoneczne.

Głowica panoramiczna do statywu ułatwi wykonanie zdjęć panoramicznych i pozwoli wyeliminować błędy paralaksy. Poziomica pomoże ustawić aparat prosto. Wybór obiektywów – od szerokokątnego po teleobiektyw – pozwoli na eksperymenty z kadrem i polem widzenia, a lampa błyskowa może przydać się do doświetlania scen. Ale i bez przenośnego studia fotograficznego można sobie całkiem dobrze poradzić. Nie zawsze chcemy i mamy możliwość ciągnąć ze sobą duży wybór sprzętu, a dobre zdjęcia można zrobić nawet przysłowiową "komórką".


Motywy

We wnętrzach sprawdzą się wszystkie rodzaje kadrów – od panoram i szerokich planów po zbliżenia detali. Jeśli to możliwe, warto poświęcić kilka minut i przyjrzeć się dokładnie fotografowanemu wnętrzu – ciekawe detale mogą być ukryte na suficie, w bocznych nawach kościoła, czy na podłodze. Obiektyw szerokokątny nada wnętrzu monumentalny charakter, a węższe ogniskowe wydobędą interesujące detale. Ciekawie wyglądają panoramy, zarówno poziome jak i pionowe czy dookolne. Przy odrobinie samozaparcia (i cierpliwości przy składaniu i korygowaniu zdjęć w programie graficznym), nawet bez statywu, można wykonać panoramę "od ołtarza, poprzez sufit, do organów".

Kościół pw Św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Iwaniskach. Panorama "z ręki", oświetlenie sztuczne i światło słoneczne.

Tak jak w każdym innym gatunku fotografii, tak i tutaj warto myśleć nieszablonowo i od czasu do czasu decydować się na mniej "poprawne" kadry.


Jak sobie radzić

Fotografując możemy spotkać się z różnymi trudnościami – zaczynając od słabego oświetlenia, a na "zatłoczeniu" innymi amatorami wnętrz kończąc. Na szczęście z większością problemów można sobie, nawet "amatorskimi metodami" poradzić.

Kościół pw Św. Wojciecha w Kielcach. Panorama ze statywu, oświetlenie sztuczne i światło słoneczne.

W ciemnych wnętrzach przyda się statyw i dłuższe czasy naświetlania. Jeśli nie dysponujemy statywem, możemy próbować oprzeć aparat np. o ławkę lub ustawić wyższe ISO i szerzej otworzyć przysłonę obiektywu. Pomocne są wszelkie formy sprzętowej stabilizacji obrazu (w obiektywie lub korpusie aparatu). Jeżeli mamy możliwość użycia lampy błyskowej, można próbować doświetlania ciemnych partii wnętrza. Watro spróbować odbijania światła od różnych powierzchni (ściana, sufit, trzymana nad lampą biała tektura itp.), i wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie.

Kościół pw Św. Wojciecha w Kielcach. Oświetlenie sztuczne i światło słoneczne.

roblemem może być sztuczne oświetlenie, np. żyrandole w ciemnych kościelnych nawach. W takim przypadku sprawdzi się kilka ekspozycji (robionych ze statywu lub przy pomocy innej stabilizacji aparatu), z których można później złożyć obraz HDR lub inaczej połączyć w programie graficznym, aby uzyskać zadowalające efekty.

Zespół klasztorny Franciszkanów w Chęcinach. Zdjęcie złożone z kilku ekspozycji. Oświetlenie sztuczne i światło słoneczne.

Podobnie postępujemy w wypadku widocznych w kadrze okien, które zapewne na zdjęciu pojawią się jako "gigantyczny wybuch" – robimy przynajmniej 2 ujęcia, jedno z poprawie naświetlonym wnętrzem, drugie pokazujące dobrze naświetlone okno (widok za oknem) i łączymy je w programie graficznym. Efekty najlepiej oceniać na bieżąco, korzystając z podglądu zrobionego zdjęcia, i w razie potrzeby modyfikować ustawienia ekspozycji.

Muzeum Narodowe w Kielcach. Oświetlenie sztuczne i światło słoneczne.

Kolejnym kłopotem jest światło mieszane – wnętrza bywają oświetlone żarówkami o różnej temperaturze światła, a ze światłem sztucznym często miesza się światło słoneczne. Większość cyfrowych aparatów umożliwia korekcje balansu bieli, a podgląd wykonanego zdjęcia, lub funkcja podglądu na żywo pozwolą szybko ocenić, czy wybrane ustawienia są zadowalające. Można również skorzystać z plików RAW i na domowym komputerze skorygować kolor oświetlenia.

Muzeum Techniki w Maleńcu. Światło słoneczne.

Szerokie kadry wydają się idealne we wnętrzach, jednak nie zawsze dysponujemy odpowiednim obiektywem. Panorama złożona z kilku zdjęć może zastąpić taki obiektyw, pomagając uchwycić "szeroki widok".  Jeśli nie mamy statywu i głowicy panoramicznej, możemy, przy odrobinie wprawy, zrobić panoramę "z ręki"; pamiętając o kilku prostych zasadach fotografii panoramicznej. Sekwencję zdjęć należy wykonać z tymi samymi ustawieniami czułości ISO, balansu bieli oraz ostrości (dobrym pomysłem jest ustawienie ostrości w wybranym punkcie i wyłączenie autofocusa).

Muzeum Techniki w Sielpi. Zdjęcie złożone z kilku ekspozycji. Światło słoneczne.
 

Równie ważne jest zachowanie tych samych parametrów ekspozycji – czasu naświetlania i wartości przysłony. Zdjęcia do panoram robione "z ręki" powinny zachodzić na siebie co najmniej w 50% - ułatwi to złożenie całości w programie graficznym. Trzeba pamiętać o skontrolowaniu złożonej panoramy i korekcie ewentualnych błędów.

Alhambra. Światło słoneczne.

Wielu koneserów fotografii uznaje jedynie "proste" odwzorowanie perspektywy na zdjęciu, wymagające użycia dosyć drogich obiektywów Tilt/Shift lub konstrukcji wielko i średnioformatowych. Jeżeli podzielamy to zdanie, równocześnie nie dysponując odpowiednim sprzętem, ratunkiem dla "walących się" zdjęć jest korekta perspektywy w programie graficznym. Program graficzny pomoże również pozbyć się dystorsji (tak zwanej "beczki" i "poduszki"), oraz wyprostować przekrzywione kadry.

Stała ekspozycja w Muzeum Historii Kielc. Oświetlenie sztuczne.

Fotografując wnętrza najczęściej zależy nam na ostrych zdjęciach. Jeśli nie czujemy się pewnie w manualnym ustawianiu ostrości, warto upewnić się czy autofocus jest włączony.

Oceanarium w Gdyni. Oświetlenie sztuczne.

Jeżeli jesteśmy kulturalnymi ludźmi problem niepożądanych osób w kadrze można rozwiązać tylko cierpliwym czekaniem, zwłaszcza gdy ze względu na miejsce lub okoliczności nie wypada nam krzyczeć. W ostateczności można próbować wymazania niepożądanych w kadrze obiektów przy pomocy programu graficznego.

Kawiarnia przy DEK w Kielcach. Oświetlenie sztuczne.

Kościół pw Św. Wojciecha w Kielcach. Oświetlenie sztuczne.

Kościół Mariacki w Gdańsku. Światło słoneczne.

Kościół Mariacki w Gdańsku. Światło słoneczne.

Zespół klasztorny Franciszkanów w Chęcinach. Oświetlenie sztuczne i światło słoneczne.

Anna Góra
www.ckfoto.pl