Fotografowanie o wschodzie słońca - praktyczny poradnik

Aby możliwie najbardziej zredukować liczbę nieudanych wypraw, należy obserwować pogodę oraz być wyczulonym na jej zmiany. Pomocne będą w tym prognozy podawane w internecie, radiu i telewizji. Lokalna prognoza pogody z reguły okazuje się bardziej trafna niż prognoza dla całego kraju.

Szczególnie piękne i intensywne barwy można dostrzec przede wszystkim przy ustępującej lub nadchodzącej niepogodzie. W dni pogodne o wiele rzadziej można spotkać intensywne pod względem kolorystycznym wschody i zachody słońca. Rozpromienione słońce oraz błękitne niebo bez choćby pojedynczej chmurki przez cały dzień, a niekiedy nawet przez kilka dni z rzędu, nie są zapowiedzią udanych zdjęć. Przeciwnie – kolory i nastroje w te dni są zazwyczaj monotonne i nużące.

Światło i kolory są o wiele bardziej interesujące, jeśli na niebie obecne są chmury, a nisko zawieszone słońce zanurza je w odcieniach czerwieni i fioletu. Jeśli chmury te układają się w ciekawe struktury lub formacje, tworzące np. diagonalę, warunki dla wykonania nastrojowego zdjęcia wschodu słońca są optymalne.

Niebieska godzina to nie tyle pojęcie fizyczne czy techniczne, ile raczej poetyckie. Opisuje ono czas półmroku, następujący rankiem pomiędzy nocą oraz wschodem słońca, a także podobny czas wieczorem – pomiędzy zachodem słońca a całkowitą ciemnością nocy. W czasie trwania takiego półmroku światło słoneczne rozpraszane jest – za sprawą efektu Rayleigha – na molekułach powietrza atmosferycznego i staje się ciemnoniebieskie. O wiele wcześniej, nim słońce wzniesie się ponad linię horyzontu i stanie się dla nas widoczne, jego promienie dosięgają chmur i zabarwiają je – najpierw na fioletowo, potem coraz bardziej na czerwono i żółto.

Dla fotografii oznacza to, że zdjęcie wykonywane podczas niebieskiej godziny ma znacznie więcej odcieni czerwieni i błękitu niż fotografia zrobiona w ciągu dnia. Ze względu na bardziej zrównoważone warunki świetlne poleca się fotografowanie jeszcze w czasie półmroku, bowiem za sprawą światła zdjęcie uzyskuje niezwykły charakter. Przy świetle resztkowym można zaobserwować odpowiednie i w pełni wystarczające dla udanej fotografii struktury na polach i łąkach, w krajobrazie, a także w miastach czy na ulicach. Tak naprawdę o świetle resztkowym można mówić właściwie tylko wieczorem. Rankiem mamy do czynienia raczej ze światłem początkowym. Z reguły używa się jednak sformułowania światło zastane, co oznacza to samo światło, niezależnie od pory jego występowania.

Często można spotkać się z przekonaniem, że niebieska godzina ma miejsce tylko wieczorem albo rano czy też że wieczorem jest ona bardziej intensywna i wyrazista niż rankiem. To nieprawda. O niebieskiej godzinie można mówić tylko wtedy, gdy słońce znajduje się stosunkowo nisko. Różnicę można tłumaczyć ludzkim postrzeganiem. Wieczorem niebieska godzina oznacza, że po całodziennym rozgardiaszu wreszcie nastają cisza i spokój. Przynosi ona wówczas zapowiedź tego, że nastąpi rozluźnienie, wolna chwila, czas na to, by zająć się czymś przyjemnym. Wieczorem ludzie stają się bardziej emocjonalni, cieplejsi, bardziej romantyczni. Organizowane są wówczas spotkania z przyjaciółmi i znajomymi; można też spędzić ten czas przed telewizorem przy szklaneczce wina. Dzieci właśnie o tej porze szczególnie potrzebują ciepła i miłości oraz pieszczot ze strony rodziców – przynajmniej dopóki są jeszcze małe.

Rankiem nastroje są odmienne. Jeśli wyruszysz na fotograficzne łowy jeszcze przed wschodem słońca, to masz już za sobą spokój i ciszę nocy. Masz przed sobą nowy dzień, często bardzo stresujący i nerwowy, dzień wypełniony wieloma obowiązkami. Wcześnie rano przed wschodem słońca w otoczeniu przyrody przebywasz przeważnie sam. Panujący spokój sprawia, że w tym krótkim czasie masz wrażenie, iż cały świat stoi przed Tobą otworem. Nie obawiając się wścibskich spojrzeń, możesz zjednoczyć się z przyrodą, nabrać sił na rozpoczynający się dzień, zebrać się w sobie, zanim dzienny chaos ponownie da o sobie znać.

Dla wielu ludzi ciekawsze niż techniczna strona trudnej sztuki fotografii może być towarzyszenie mi w opisanych tu wyprawach, aby przekonać się, jakie okoliczności, przemyślenia i nastroje doprowadziły do powstania tego czy innego zdjęcia.

Czas trwania niebieskiej godziny zależy od stopnia szerokości geograficznej oraz od pory roku. W tropikach wynosi on około 20 minut, w Europie Środkowej w okresie równonocy – mniej więcej 30 minut, w czasie przesilenia dnia z nocą – około 50 minut, zaś podczas tak zwanych białych nocy – kilka godzin.

Wybrałam tutaj wysokość ustawienia aparatu w taki sposób, aby widoczne były zarówno sitowie przede mną z jego odbiciem w tafli wody, jak i meandry rzeki Ach. Uwagę oglądającego przyciągają również widziane z oddali góry, zaś obrazu dopełnia fragment zanurzonego w głębokim błękicie nieba.

Na powyższym zdjęciu widzimy oblicze ostatnich dni zimy. Tego dnia wybrałam się jeszcze w mroku nocy, aby wykonać serię zdjęć jeziora Staffel i jego okolic. Ponieważ niebo było bezchmurne, jezioro nie wydało mi się szczególnie interesujące, bo w tafli jego wód nie mogły odbijać się rozświetlane przez słońce chmury. Przeniosłam się zatem w rejon Ach, małej rzeki na uboczu jeziora Staffel Pobudzająca była dla mnie możliwość fotografowania biegu rzeki nie z mostu, ale bezpośrednio znad jej brzegów, gdzie sitowie tworzyło interesujący pierwszy plan. Podobało mi się, jak woda przeciska się pełnym zakrętów i zawijasów torem przez trzęsawiska, a wszędzie wokół widoczne są leżące lub stojące partie traw. W tle widać było góry, znad których wkrótce miało wznieść się słońce, by ukazać całą okolicę w zupełnie innym świetle.

Dostęp do pełnej treści serwisu www.SwiatObrazu.pl jest bezpłatny - wymagane jest jednak zalogowanie do serwisu. Logowanie wymagane jest również do dodawania komentarzy.

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU SWIATOBRAZU.PL?

Przy pierwszej rejestracji otrzymasz od nas powitalny prezent: Pełną wersję podręcznika "Świat barw w fotografii cyfrowej".

A poza tym otrzymujesz bezpłatny stały dostęp do:

• wszystkich artykułów opublikowanych w serwisie swiatobrazu.pl;
• mechanizmów galerii swiatobrazu.pl
• forów dyskusyjnych;
• prezentów dla zarejestrowanych Czytelników;
• codziennego newslettera informacyjnego;
• swojego profilu osobistego, w którym będziesz mógł zarządzać galeriami, komentarzami, zdjęciami w konkursach itp.

Czas rejestracji - ok. 1 min.

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta i zrezygnować ze statusu zarejestrowanego Czytelnika i wszystkich usług bezpłatnych swiatobrazu.pl. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem