Fotografowanie produktów na potrzeby aukcji internetowych

Serwisy aukcyjne, takie jak allegro.pl czy ebay.pl, są obecnie najpopularniejszą metodą sprzedaży rozmaitych towarów. Użytkownicy oferują przez ich pośrednictwo wyjątkowo szeroki zakres przedmiotów – od drobiazgów aż po samochody. Potencjalnemu klientowi w tym natłoku ofert niełatwo jest wybrać odpowiednią, a sprzedającemu – zachęcić do kupna. Co można zrobić, by nasze aukcje przyciągały? Odpowiedź jest prosta – dołączyć do niej wysokiej jakości zdjęcia. Ich [comment]obecność świadczyć będzie o naszym profesjonalizmie, a estetyka naszej aukcji z pewnością wzbudzi zaufanie oglądających. Wbrew często spotykanej opinii do wykonania bardzo dobrych fotografii produktów nie jest potrzebny drogi sprzęt. Wystarczy kilka prostych biurkowych lampek, kawałek przejrzystego tworzywa, biały i czarny arkusz papieru, aparat, statyw i choć odrobina zapału. Przeczytaj, co zrobić, by fotografowanie produktów na potrzeby aukcji internetowych, stało się proste i aby Twoje zdjęcia były naprawdę dobre.

 

SPRZĘT

W zasadzie do fotografowania produktu nadaje się każdy aparat cyfrowy – kompakt lub lustrzanka. Nie każdym jednak uzyskamy dobre zdjęcie. Przede wszystkim aparat powinien udostępniać nam możliwość samodzielnego wyboru balansu bieli, dobrze gdy będziemy też mogli decydować o ustawieniu czułości ISO.  Te warunki spełnia właściwie większość obecnie dostępnych aparatów kompaktowych i wszystkie lustrzanki. Najprostsze modele mogą udostępniać nam możliwość pracy w trybie w pełni automatycznym. Dobrze jest, gdy nasz aparat umożliwia nam również dostep do sterowania podstawowymi parametrami odpowiedzialnym za ekspozycję, tj.czasem otwarcia migawki i stopniem domknięcia przysłony. Tu niestety już nie jest tak łatwo – choć ostatnio coraz więcej modeli aparatów kompaktowych umożliwia nam pracę w trybie preselekcji przysłony lub manualnym, wciąż można jednak spotkać nawet całkiem zaawansowane konstrukcje działające jedynie w trybie P (w trybie tym aparat samodzielnie ustawia czas i przysłonę, użytkownik zaś może wybierać czułość, balans bieli, itp.). Oczywiście lustrzanka, nawet najprostsza, umożliwia pracę w trybach manualnych.

 

Kółko nastawcze aparatu - jego obecność gwarantuje pełną funkcjonalność w przypadku fotogafii produktów.

Oprócz aparatu potrzebny nam będzie statyw. W przypadku korzystania z małych aparatów, może on być niewielki i niedrogi. Wraz ze wzrostem masy aparatu, proporcjonalnie wzrastają również wymagania co do solidności statywu.

Powszechnie panuje przekonanie, że do dobrego studyjnego oświetlenia przedmiotów potrzebne są profesjonalne lampy dużej mocy. Nic bardziej mylnego! W przypadku fotografowania niewielkich rzeczy, równie dobrze zadanie to spełniają małe, biurkowe lampki. Ważne, żeby umożliwiały one swobodne manipulowanie czaszą – tak, by można było odpowiednio kierować światło. Najlepsze do naszych celów są lampki zaopatrzone w stosunkowo dużą czaszę.

 

Sprawą najistotniejszą przy używaniu takich lamp, jest odpowiedni dobór żarówek. Wykorzystać możemy dowolny rodzaj żarówek bądź świetlówek – mogą mieć dowolną temperaturę barwową. Jej korektę ustawia się wybierając odpowiedni balans bieli w aparacie. Ważne jest jednak, żeby używać tych samych modeli żarówek w każdej z użytych lamp. W przypadku wystąpienia różnic w temperaturze, na zdjęciu zobaczymy przedmiot oświetlony w nieregularny sposób –j ego część może być chłodniejsza niż reszta. Z tych samych względów zadbać należy także o wyeliminowanie źródeł światła pochodzących z otoczenia – z tego względu prowizoryczne studio najlepiej rozstawić w ciemnym miejscu, bądź zdjęcia robić nocą.

 

 

 Nasze mini studio w praktyce.

Do fotografowania będziemy jeszcze potrzebowali tła. Najlepiej do tego celu nada się przejrzyste plexi, pod które podłożymy arkusz białego papieru. Fotografowie używający lamp błyskowych korzystają w tym celu z materiału matowego, półprzejrzystego – niestety, biurkowe lampki nie wystarczą to rozświetlenia tego materiału w stopniu umożliwiającym rozsądne oświetlenie postawionego na nim przedmiotu. Przydadzą się także przedmioty dostępne powszechnie w każdym domu – książki (wykorzystamy je jako podpory), arkusze kartonu, itp.

 

Zatem mamy sprzęt – przystępujemy więc do dzieła!

Są cztery podstawowe sprawy techniczne, o które powinniśmy zadbać przystępując do fotografowania produktów przeznaczonych do wystawienia na aukcji internetowej:

1. Ustawienie balansu bieli
2. Ustawienie czułości ISO
3. Ustawienie przysłony
4. Ustawienie czasu naświetlania

Oczywiście parametry te są istotne także w innych dziedzinach fotografii, pamiętać jednak należy, że są one kluczowe do osiągnięcia satysfakcjonujących efektów.

 

 

BALANS BIELI

Pod pojęciem tym kryje się opcja, pozwalająca na takie ustawienie aparatu, by interpretował on biel jako białą. Brzmi to niezbyt prosto, ale staje się jasne, gdy uświadomimy sobie, że aparat – w przeciwieństwie do ludzkiego oka – nie potrafi adaptować się do konkretnej temperatury barwowej panującej w otoczeniu. Aparat rejestruje obraz obiektywnie. Patrząc na białą kartkę oświetloną lampą uliczną, myślimy o białej kartce – mimo, że jest ona pomarańczowa. Mózg koryguje informacje płynące od receptorów, jakimi są oczy, dzięki czemu możemy w różnym oświetleniu rozróżniać kolory. Wyjątkami są oczywiście takie rodzaje źródeł światła, wykorzystujące wąski zakres spektrum (kolorowe efektowe lampy, itp.). Aparaty niestety nie potrafią tak intuicyjnie rozróżniać barw – trzeba im w tym pomóc. Co prawda wiele z nich jest wyposażonych w automatykę balansu bieli, jednak doświadczenie pokazuje, że można na niej polegać jedynie w zrównoważonym, zbliżonym do dziennego świetle.

W przypadku wystawiania przedmiotów na aukcjach internetowych, ważne jest, by nie wprowadzać potencjalnych nabywców w błąd przez podanie fałszywych danych, czy też przez zwyczajną nieuwagę. Dlatego istotne jest prawidłowe oddanie barw fotografowanego przedmiotu – zwłaszcza, gdy jest nim odzież. Balans bieli należy zatem ustawić adekwatnie do zastosowanego oświetlenia – np. gdy korzystamy z żarówek, ustawiamy w menu odpowiedzialnym za ustawienia WB żarówkę. Dobrym sposobem jest rejestracja obrazów w formacie RAW – wiele współczesnych kompaktów i wszystkie lustrzanki umożliwiają wybranie tej opcji. Daje nam ona możliwość późniejszej zmiany kluczowych ustawień, między innymi balansu bieli.

 

CZUŁOŚĆ ISO

Jest to parametr bezpośrednio wpływający na ekspozycję. W czasach fotografii analogowej o czułości decydował wybrany przez użytkownika film, a podczas eksploatacji jednej rolki materiału, nie było możliwości jej zmiany. Obecnie, w dobie wszechpanujących cyfrówek, zmiana czułości sprowadza się do wybrania konkretnej wartości w menu aparatu. Zasada generalna mówi nam, że im wyższa wartość ISO, tym jakość obrazu staje się gorsza. Konstruktorzy matryc przeznaczonych do pracy w cyfrowych aparatach stale jednak udoskonalają ten element, i najnowsze lustrzanki udostępniają nieosiągalnie do niedawna czułości, przy zachowaniu względnie dobrej jakości.

 

Po lewej fragment z ustawioną minimalną czułością ISO - po prawej fragment z czułością maksymalną.

Wysokie wartości ISO przydatne są do uchwycenia ruchu w słabym świetle, bądź też do fotografowania "z ręki". My fotografować będziemy jednak sceny statyczne, a za unieruchomienie aparatu odpowiedzialny stanie się statyw. Zatem, dla uzyskania jak najlepszej jakości, wybieramy najniższą dostępną czułość ISO. Tu jednak należy zwrócić uwagę na pewną pułapkę, w którą złapać się mogą użytkownicy niektórych lustrzanek cyfrowych. Mowa mianowicie o czułościach nominalnych, kalibrowanych i czułościach rozszerzonych. Np. w Nikonie D700 czułości kalibrowane zawarte są w zakresie 200–6400 ISO, mamy jednak możliwość rozszerzenia go do ISO 100 i aż do ISO 25600. Jednak wartości te powinny być używalne sporadycznie, przynoszą bowiem znaczący spadek jakości – także, jeśli chodzi o czułości najniższe (w tym przypadku szczególnie cierpi dynamika aparatu – bardzo łatwo doprowadzić do niekontrolowanych prześwietleń). W przypadku takich modeli aparatów najlepiej ustawić najniższą nominalną czułość, w przypadku D700 będzie to ISO 200.

 

Zaplecze techniczne, cz. 1

Zaplecze techniczne, cz. 2

USTAWIENIE PRZYSŁONY OBIEKTYWU

Przysłona obiektywu decyduje o ilości światła, jakie zarejestrować będzie mógł aparat. Jej działanie wpływa jednak także na głebię ostrości, jaką uzyskamy na zdjęciu. Głębia ostrości jest to obszar, w jakim znajdujące się przedmioty zarejestrowane zostaną ostro. Przykładowo – ustawiając ostrość na jeden ze znajdujących się na stole przedmiotów w wizjerze (jeśli używamy lustrzanki) ostry będzie tylko ten przedmiot, pozostałe będą rozmyte. Gdy jednak zrobimy zdjęcie, okazać się może, że zobaczymy na nim ostro odwzorowane wszystkie plany fotografii. Dzieje się tak w przypadku wybrania wysokiej wartości przysłony, czyli małego jej otworu (oznaczana jest ona litrą f, np. f/9 jest wartością wyższą niż f/2.8, lecz jednocześnie otwór przysłony jest mniejszy). Mamy wtedy do czynienia z dużą głębią ostrości. Gdy wybierzemy [comment]większy jej otwór – głębia ostrości maleje. Podczas fotografowania w plenerze, ograniczani jesteśmy co do wyboru przysłony przez ilość światła zastanego. Gdy jednak pracujemy w studio, a aparat mamy umieszczony na statywie – możemy z dużo większą swobodą wybierać tę wartość, w zależności od potrzebnej głębi ostrości. Należy mieć jednak na uwadze to, że obiektywy najlepszą jakość osiągają w środkowym zakresie wartości przysłon – maksymalne otwarcie bądź zamknięcie przysłony powodować może widoczną degradację jakości obrazu, najczęściej objawiającą się w postaci spadku ostrości.

Na zdjęciu z lewej strony wybrano przysłonę o małej wartośći (f/2.8). Drugie zdjęcie wykonano z przysłoną f/9.

W dobrej sytuacji są użytkownicy aparatów posiadających mniejsze matryce – aparatów kompaktowych. Fizyczne rozmiary sensorów, w jakie są one wyposażane, powoduje, że o wiele łatwiej uzyskać pożądaną w fotografii studyjnej dużą głębię ostrości. Właściciele aparatów typu DSLR muszą mocniej przymykać swoje obiektywy, w celu osiągania podobnej głębi ostrości, co (jak wspominaliśmy wyżej) powodować może obniżenie jakości. Więcej o ustawianiu przysłony dowiecie się w dalszej części artykułu.

CZAS OTWARCIA MIGAWKI

W innych dziedzinach fotografii, parametr ten wpływać może na końcowy wygląd zdjęcia. Przy fotografowaniu przedmiotów służy on jedynie do osiągnięcia odpowiedniej ekspozycji. Jeśli pracujemy w trybie manualnym, po ustawieniu czułości i przysłony powinniśmy dobrać odpowiedni czas. Pomocny w tym okazuje się wbudowany w aparat światłomierz – prawdopodobnie jego działanie zaobserwować będziemy mogli na tzw. drabince ekspozycji, widocznej w wizjerze każdej lustrzanki, oraz pokazującej się na wyświetlaczu wielu modeli aparatów kompaktowych. Ustawienie odpowiedniej ekspozycji sprowadza się do zrównania indeksu oznaczonego 0 na drabince ze strzałką, reagującą płynnie na zmiany czasu (jak też i innych parametrów). Najprawdopodobniej w użyciu będą stosunkowo długie czasy – rzędu –5 sekund, w zależności od fotografowanego przedmiotu i użytego oświetlenia.

Znajomość tych czterech podstawowych czynników wpływających na kształt zdjęcia jest zaledwie podstawą wymaganą do osiągnięcia pożądanego rezultatu. Sztuka fotografii produktów sprowadza się do umiejętnego wykorzystania tej teoretycznej wiedzy w połączeniu z wiedzą praktyczną, obejmującą zarówno aspekt handlowy, techniczny, jak i estetyczny. Tworzenie zdjęć na potrzeby reklamy (a prezentacja rzeczy na potrzeby aukcji internetowych jest pewnego rodzaju reklamą) zakłada przede wszystkim doskonałą znajomość sprzedawanego przedmiotu. Musimy zdawać sobie sprawę z atutów oferowanego towaru i na nie kłaść nacisk w komponowaniu zdjęcia. W odróżnieniu od reklamy, w fotografii aukcyjnej musimy zadbać także o pokazanie ubytków. Ważne, żeby i zalety i wady zostały ukazane równoważnie, bardzo łatwo można popaść w przesadę, zarówno w jedną, jak i drugą stronę. Obrazując wszelkie mniej chwalebne cechy (np. pęknięcia obudowy używanego telefonu) warto pokazać je tak, by potencjalny klient mógł jak najlepiej je zobaczyć – może to być zdjęcie zrobione z różnych stron. Nie wolno jednak pokazywać głównie wad – o ile nie sprzedajemy czegoś całkowicie zniszczonego. Krótko mówiąc – musimy stworzyć takie zdjęcie, które pokaże najlepsze cechy rzeczy, którą zamierzamy sprzedać, nie ukrywając jej wad.

 

OŚWIETLENIE

Kluczową rolę w dobrym przedstawieniu przedmiotu odgrywa oświetlenie (wraz z odpowiednim ustawieniem i aranżacją tła). W serwisach aukcyjnych można zobaczyć mnóstwo ofert zawierających zdjęcia, które pokazują wszystko tylko nie to, co sprzedający chce zaoferować. Przypadkowe tło (najczęściej będące pierwszą rzeczą na jaką fotografujący się natknął), równie przypadkowe oświetlenie (przeważnie jest to lampa błyskowa lub ostre słoneczne światło) i wiele innych grzechów. Na zdjęciach tych panuje ogromny bałagan, czasami trudno wręcz odnaleźć w nim sprzedawaną rzecz.
Jak pisaliśmy w poprzedniej część artykułu, najlepsze do naszych celów są lampy biurkowe z większymi czasami – powodują one powstanie światła bardziej miękkiego niż przy zastosowaniu maleńkich lamp, jakie można często spotkać w sklepach. Różnice pomiędzy oświetleniem miękkim a twardym ilustrują poniższe przykłady:

Do oświetlenia zdjęcia z lewej wykorzystano twarde światło, w przeciwieństwie do miękkiego - użytego na drugim zdjęciu.

Jak widać, miękkie światło jest o wiele przyjemniejsze dla oka – cienie są bardziej rozmyte i tym samym mniej agresywne. W większości przypadków będziemy stosowali takie właśnie światło. W profesjonalnej fotografii zmiękczone światło uzyskuje się przez stosowanie odpowiednich nakładek na lampy – są to popularne parasolki lub soft boksy. Dają one dużo przyjemniejsze i jeszcze bardziej zmiękczone światło niż nasze małe biurowe lampki. Zastosowanie dużego dyfuzora typu soft boks wyeliminować może także potrzebę korzystania z większej ilość źródeł światła. W naszym przypadku wykorzystanie jednej lampki nie da wystarczającej miękkości i rozświetlenia cieni. Niezbędne będzie użycie większej ich ilości i rozstawienie w sposób pozwalający na znoszenie się cieni. Zrównoważenie natężenia osiągniemy przez manipulację odległością żarówki od produktu.

Nie zawsze jednak miękkie światło jest pożądane – jedną z jego właściwości jest ukrywanie faktury obiektu. Jeżeli naszym założeniem jest pokazanie właśnie tej cechy produktu, konieczne będzie zastosowanie oświetlenia twardego. Przy wykorzystaniu drogich lamp studyjnych uzyskuje się je podczas pracy bez żadnych nakładek. W naszym studio nie będziemy mieli możliwości takiego modyfikowania oświetlenia, żeby uzyskać twardsze cienie wystarczy jednak pozostawić jedną lampę a resztę wyłączyć.

Miękkie światło zastosowane z lewej strony może nie uwypuklać faktury w wystarczającym stopniu. Na zdjęciu po prawej zastosowano twarde, ostre światło.

 

Większość sprzętu użytego podczas naszej sesji.

 

Fotografujemy produkty - kosmetyki, cz. 1

Naukę fotografowania produktów zaczniemy od rzeczy najtrudniejszej – ujęcia flakonika z podkładem kryjącym. Techniki, które są wykorzystywane przy tego rodzaju pracy, pozwolą na swobodne oświetlanie w zasadzie każdego innego przedmiotu.

Do fotografowania stworzymy specjalny stół – na niskim biurku ustawiamy na jego krawędziach pudełka, książki lub – jak w naszym przykładzie – styropianowe klocki. Na nich natomiast kładziemy wyczyszczoną wcześniej pleksi. Zyskamy dzięki temu możliwość swobodnego ustawiewnia lamp w wielu miejscach. Będziemy też mieli możliwość podświetlenia przedmiotu od dołu.

 

 

Zaczniemy od oświetlenia podkładu jedną lampką, ustawioną z lewej strony na powierzchni przejrzystego materiału. Pod przedmiotem, od spodniej strony pleksiglasu, przytwierdzono biały arkusz kartonu:

 

 

 

Co otrzymaliśmy? Zdjęcie z brzydkim cieniem widocznym w prawym dolnym rogu kadru. Dodatkowo, na powierzchni szkła zauważyć można przypadkowe odblaski. NIe wygląda to zbyt dobrze. Plusem natomiast są mocno nasycone barwy, niestety – niezbyt wierne oryginałowi (w tymi miejscu wyjaśnia się, dlaczego najlepiej korzystać z formatu RAW - zmieniając ustawienia oświetlenie uzyskiwać będziemy każdorazowo nieco inne barwy, najlepiej więc prawidłowy balans ustawić potem w komputerze. Gdy nie mamy aparatu udostępniającego korzystanie z zalet RAWów, trzeba niestety poświęć więcej czasu na prawidłowe ustawienie balansu).

Spróbujemy zminimalizować błędy, które wystąpiły w poprzednim zdjęciu. Lampkę przesuwamy bardziej w przód i dokladamy drugą po przeciwnej stronie. Akrusz białego kartonu został odklejony w części najbardziej oddalonej od aparatu, dzięku temu uzyskaliśmy delikatną gradację tła:

 

 

 

Zdjęcie przedstawia się dużo lepiej – oświetlenie umieszczone bo bokach od przodu ładnie wydobywa kształty szklanego pojemnika. Cienie także są zdecydowanie mniej rażące, choć wciąż obecne. Na zakrętce można niestety zauważyć odbicie pomieszczenia. Żeby je usunąć wystarczy zasłonić scenkę czarnym materiałem, tuż za naszymi plecami.

Zdjęcie jest ładne, ale spróbujmy całkowicie usunąć cienie. Zmienimy też nieco perspektywę, aby pokazać wierzchnią część opakowania. Tym razem biały papier położony jest na biurku, tak by wypełniał kadr w aparacie. Dwie lampy rozmieczono podobnie jak w poprzednim przykładzie, dołożona została nadomiast lampka oświetlająca papier. Oto rezultat:

 

 

  

Jak widać, całkowicie wyeliminowaliśmy cienie, jednak zmiana perspektywy spowodowała, że cała buteleczka nie zmieściła się w płasczyźnie ostrości. Przypominając sobie zdobyte wcześniej informacje, mocniej domykamy przysłonę. Lampki zostały też tak ustawione, by nie powodować niepożądanych odbić:

 

 

 

To jednak tylko jedna z kilku możliwości oświetlenia takiego przedmiotu, możemy eksperymentować z kątem ustawienia aparatu, itp:

 

 

Fotografujemy produkty - kosmetyki, cz. 2

Ciekawe rezulaty przyniesie też zamiana tła jasnego na ciemne.

W tym przykładzie wykorzystano dwie lampki rozmieszczone z obu stron podkładu i nieco z jego przodu. Akrusz czarnego papieru umieszczono podobnie jak w poprzednim przykładzie. Ciemna kreska widoczna w tle to krawęź plexiglasu (żeby ją wyeliminować należy użyć tworzywa wygiętego tak, by jego powierzchnia unosiła się płynnie za fotografowanym przedmiotem. Nie każde tworzywo da się jedak w ten sposób ukształtować).

 

 

 

Efektowne ujęcie możemy otrzymać, gdy za przedmiotem postawimy pionowo białą kartkę:

 

 

Odbicie kartki w tworzywie, połączone z czarnym arkuszem pod spodem, skutkuje powstaniem ładnego, szarego tła w dolnej części. Wyeliminowano także odbicia w szkle widoczne w poprzednim zdjęciu (korekty takie należy przeprowadzać obserwując obraz w wizjerze lub na LCD, jednocześnie delikatnie przesuwając lampy).

Gdy do poprzedniego ustawienia dodamy trzecie źródło światła od spodu, otrzymamy coś takiego:

 

 

 

Zdjęcie pokazuje rozstawienie sprzętu użyte do następującego przykładu.

 

Jeśli zaś chcemy zdjęcie bez żadnych odbić, wystarczy że położymy produkt na tworzywie, a pod nim i pod pleksi – przymocujemy akrusz kartonu. W poniższym przykładzie akrusz ten został lekko podniesiony w dolnej części zdjęcia, dla uzyskania efektu gradacji. Dodatkowo podkład oświetlany jest przez dwie lampki umieszczone po bokach i skierowane na zewnątrz. Ich światło zostało odbite od dwóch białych akruszy skierowanych na podkład:

 

 

 

Jak widać, oświetlanie takiego pozornie trudnego tematu jest wyjątkowo proste. Przedstawione wyżej sztuczki pozwolą na oświetlanie także innych przedmiotów.

Fotografujemy produkty - elektronika

 

Drugim tematem, jaki poznamy, jest oświetlenie elektroniki użytkowej, na przykładzie telefonu komórkowego. Jest to egzemplarz z widocznymi śladami zużycia, a naszym celem będzie estetyczne pokazanie urządzenia jednocześnie z widocznymi ubytkami.

 

 

Zaczniemy od zrobienia zdjęcia z podstawowym ustawieniem oświetlenia. Pod tworzywem umieszczono biały arkusz. Oświetlony jest on jedną lampką. Dwie pozostałe lampki oświetlają telefon, tak by wydobyć jego kształt:

 

 

 

Takie oświetlenie pokazuje wyraźnie porysowany wyświetlacz i jednocześnie ładnie zarysowuje kształt telefonu. Podświetlenie od dolu eliminuje cień. Wybrany kadr wygląda najefektowniej w przypadku tego urządzenia.

Możemy też pokusić się o dodanie odbicia w szybce wyświetlacza. Żeby je uzyskać, wystarczy nad telefonem przytrzymać akrusz białego papieru:

 

 

Jeśli mamy odrobinę cierpliwości, możemy pokusić się o zrobienie następującego ujęcia:

 

 

 

Efekt taki uzyskuje się, usuwając biały arkusz spod spodu. Znajduje się on nad telefonem, żeby uzyskać efekt gradacji akrusz został delikatnie wygięty.

Dlaczego wymagana jest cierpliwość? Powód jest prosty – w przypadku takiego oświetlenia widać będzie każde, najdrobniejsze nawet zarysowanie pleksi i kurz na nim. W przykładzie celowo pokazaliśmy, jak wygląda efekt takiego "fotograficznego niedbalstwa". Trzeba o to zadbać przed naciśnięciem spustu, tego typu skaz nie da się usunąć na komputerze.

 

 

W dwóch powyższcych przykładach zastosowano identyczne oświetlenie jak w poprzednim – różnią się tylko sposobem umieszczenia białego arkusza. Kierunek stopniowania tła zależy od sposobu wygięcia arkusza i jego ukierunkowania.

 

Zdjęcia: Dawid Petka