Montuj filmy z Dellem, cz. 9 - Eksportowanie materiału

Projekt filmowy zawsze trzeba w pewnym momencie zakończyć. Zwieńczeniem pracy nad filmem jest moment, w którym nasza produkcja nadaje się do zaprezentowania szerszej publiczności. Może mieć wówczas postać pliku na pendrivie lub karcie pamięci, nagrania opublikowanego w YouTubie lub płyty DVD/BD – to już nie ma znaczenia. Ważne, aby postać ta była ostateczna, tak aby można ją było określić słowami "ten film jest już gotowy". Ostatni proces, w ramach którego dochodzi do takiego zamknięcia etapu produkcji, w przypadku nagrania cyfrowego nosi nazwę eksportu. I choć w wielu nowoczesnych programach jest on przeprowadzany w dużej mierze automatycznie, to pojawiają się tu pewne zagadnienia, o których warto wiedzieć.

Ważne terminy: kodek, rozdzielczość, klatki kluczowe, bitrate, klatkaż

Z kwestią kodowania filmów nierozerwalnie wiążą się pewne pojęcia o ściśle technicznym charakterze. Zagadnienie kompresji wideo i audio jest bardzo szerokie i nie ma sensu wgryzać się w nie na poziomie profesjonalnym (chyba że ktoś chce – bardzo do tego zachęcamy, bo jest to pasjonująca gałąź wiedzy, choć dość skomplikowana), ale rozeznanie w podstawach tego tematu pozwala nie tylko lepiej rozumieć cały proces, lecz także uzyskiwać lepszą jakość filmu kosztem zużycia mniejszej przestrzeni dyskowej. Zaczniemy więc od wyjaśnienia kilku terminów, bez znajomości których tekst ten mógłby być dla wielu niezrozumiały.

Materiał źródłowy do filmu ma swoje parametry związane z użytym modelem kamery/aparatu oraz ustawieniami filmowania. Najlepsze efekty uzyskamy wówczas, gdy podczas edycji ustawimy takie same parametry obrazu, jakie były w nagraniach źródłowych.

Skompresowany materiał wideo charakteryzuje kilka parametrów. Są to przede wszystkim: rozdzielczość, klatkaż oraz bitrate.

Rozdzielczość jest terminem, który pozornie wymaga najmniej wyjaśniania – rozmiary obrazu w pikselach to coś, co fotografowie i wideoamatorzy rozumieją dobrze. A jednak może kryć się tu pewna pułapka: w przypadku obrazu wideo pojedynczy piksel niekoniecznie musi mieć proporcje kwadratu. Nie wnikając w szczegóły techniczne i powody, dla których się tak robi (zagadnienie wykorzystania tzw. anamorfozy w technikach wideo i filmowych jest bardzo szerokie i wykracza poza tematykę tego tekstu), obraz zapisany np. w rozdzielczości 1920×1080 pikseli może dla ludzkiego oka być praktycznie nieodróżnialny od obrazu o rozdzielczości 1440×1080 pikseli rozciągniętego do proporcji 16:9 właśnie za sprawą wykorzystania prostokątnych pikseli. W celu rzeczywistego porównywania jakości obrazu różnych formatów najlepiej zestawiać ze sobą rozdzielczość pionową (czyli liczbę linii tworzących obraz), na którą oko ludzkie jest bardziej wyczulone. Stąd zresztą biorą się liczbowe nazwy formatów obrazu filmowego: 480p, 576p, 720p, 1080p, 2160p itd.

Klatkaż to bardzo prosta sprawa – liczba klatek wyświetlanych w każdej sekundzie filmu. Od tego parametru zależy, jak płynnie odtwarzane jest nagranie. Przyjmuje się obecnie trzy zasadnicze standardy w tym zakresie: 24 dla obrazu kinowego, 25 kl./s dla filmu kinowego emitowanego w TV (na terenie USA, Kanady, Japonii i innych krajów, gdzie w czasach "przed HD" obowiązywał system NTSC, jest to 30 kl./s) oraz 50 kl./s (60 kl./s w systemie NTSC) dla większości programów telewizyjnych, reportaży, niskobudżetowych seriali TV i transmisji sportowych. Dziesiątki lat takiego podziału wywarły też efekt na rozwój naszej psychiki – film nagrany w 50 kl./s będzie większości z nas kojarzył się raczej z sitcomem niż z ambitną produkcją, a relacja ze szkolnej imprezy sportowej przy zbyt niskim klatkażu wyda się mało dynamiczna.
 

W nagraniach wideo piksele nie zawsze będą kwadratowe. Wiele kamer na przykład może nagrywać obraz FullHD w formacie HDV (rozdzielczość 1440×1080) z wykorzystaniem pikseli o proporcjach 1,333:1. Taki obraz wyświetlony poprawnie ma klasyczne panoramiczne proporcje 16:9, choć jego "surowe" wymiary w pikselach (pomarańczowa ramka) mogłyby sugerować coś zupełnie innego.

Bitrate, zwana też przepływnością, to parametr określający, ile w przypadku konkretnego nagrania wykorzystano danych (najczęściej jest to wartość uśredniona dla całego filmu) do zakodowania jednej sekundy materiału. Im większa przepływność, tym mniejsza kompresja nagrania i w rezultacie lepszy obraz. Ale uwaga: wyższe rozdzielczości wymagają wyższej wartości bitrate w celu zapewnienia odpowiedniej czystości obrazu. Może się więc okazać, że nagranie w formacie FullHD (1920×1080 pikseli) o zbyt niskiej przepływności będzie prezentowało się gorzej od nagrania HD (1280×720 pikseli) o takiej samej przepływności – która dla tego "gorszego" formatu będzie już wystarczająca.

Ważnym aspektem jest tutaj też wybrana przez nas metoda kompresji obrazu, czyli kodek. Przykładowo: 8 Mbit/s dla standardu MPEG2 stosowanego w formacie DVD-Video wystarczało do zakodowania z przyzwoitą jakością obrazu w formacie PAL (576p), natomiast w przypadku nowoczesnego kodeka h264 można się już pokusić o zapisanie w ten sposób nagrania w formacie FullHD.

Dostęp do pełnej treści serwisu www.SwiatObrazu.pl jest bezpłatny - wymagane jest jednak zalogowanie do serwisu. Logowanie wymagane jest również do dodawania komentarzy.

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU SWIATOBRAZU.PL?

Przy pierwszej rejestracji otrzymasz od nas powitalny prezent: Pełną wersję podręcznika "Świat barw w fotografii cyfrowej".

A poza tym otrzymujesz bezpłatny stały dostęp do:

• wszystkich artykułów opublikowanych w serwisie swiatobrazu.pl;
• mechanizmów galerii swiatobrazu.pl
• forów dyskusyjnych;
• prezentów dla zarejestrowanych Czytelników;
• codziennego newslettera informacyjnego;
• swojego profilu osobistego, w którym będziesz mógł zarządzać galeriami, komentarzami, zdjęciami w konkursach itp.

Czas rejestracji - ok. 1 min.

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta i zrezygnować ze statusu zarejestrowanego Czytelnika i wszystkich usług bezpłatnych swiatobrazu.pl. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem