Sony STL-A99 - pierwsze wrażenia i test ISO

Pierwsze wrażenia

Wprowadzenie przez firmę Sony do oferty aparatów SLT (konstrukcje z wymienną optyką, pojedynczym nieruchomym lustrem półprzepuszczalnym i elektronicznym wizjerem) oraz stopniowe lecz wyraźne wycofywanie się z rynku tradycyjnych lustrzanek zostało przyjęte przez rynek i środowiska fotograficzne z mieszanymi uczuciami. Wskazywano zarówno wady, jak i potencjalne zalety takiego rozwiązania i w nieco ponad rok po premierze szczególnie udanego modelu Sony SLT-A77 wydaje się, że ten stan rzeczy w końcu został zaakceptowany. Tymczasem japoński potentat przygotował szczególnie mocne uderzenie: korpus SLT wyposażony w 24-megapikselowy przetwornik obrazu o wymiarach 36×24 mm typowany na następcę topowej, lecz mającej już swoje lata lustrzanki Sony DSLR-A900.
 

Sony SLT-A99 – oficjalny następca lustrzanki Sony DSLR-A900. Takiego obrotu sprawy jeszcze rok temu spodziewało się bardzo niewielu pasjonatów fotografii cyfrowej. (Fot. Sony)

Podczas warsztatów fotograficznych, jakie odbyły się niedawno w Pałacu Ossolińskich w Sterdyniu, gdzie mieliśmy okazję sprawdzić w praktyce m.in. najnowszego bezlusterkowca z rodziny NEX, obecny był również aparat Sony SLT-A99. W ciągu kilku godzin intensywnych testów praktycznych wykonaliśmy nim prawie 700 zdjęć i teraz chcielibyśmy podzielić się z Wami wnioskami na temat tego interesującego sprzętu.

[kn_advert]

Niezwykle solidny korpus o ciekawej ergonomii i funkcjonalności

Już na pierwszy rzut oka Sony SLT-A99 sprawia wrażenie aparatu kierowanego do zawodowców. Korpus jest spory (wymiary 147×111×75 mm, waga z baterią i kartą pamięci ok. 0,8 kg) i bardzo dobrze leży w dłoni oraz zaopatrzony został w bogaty zestaw przycisków sterujących, w tym kilka zupełnie nowych – np. AF range, do którego niedługo wrócimy. Obecna jest też oczywiście nowa stopka akcesoriów o nazwie Multi Interface Shoe, którą opisywaliśmy po raz pierwszy przy okazji aparatu Sony NEX-6. Na szczęście potencjalni nabywcy modelu Sony SLT-A99 posiadający już stare lampy błyskowe systemu Sony/Minolta nie muszą się obawiać – jak poinformowali przedstawiciele producenta, aparat ten dostarczany będzie w komplecie z odpowiednią przejściówką. Możliwości nowego interfejsu mieliśmy natomiast okazję sprawdzić na przykładzie XLR Adaptor Kit – urządzenia korzystającego z tej właśnie stopki rozbudowującego aparat Sony SLT-A99 o dwa profesjonalne złącza mikrofonowe XLR.
 

Aparat Sony SLT-A99 ma szkielet wykonany ze stopu magnezu i dysponuje licznymi uszczelnieniami – podobnie jak każdy szanujący się korpus tej klasy. Jednak dzięki użyciu w nim odchylanego i obrotowego wyświetlacza LCD możliwe było zabudowanie korpusu od tyłu litą warstwą metalu (w konstrukcjach tradycyjnych konieczne jest zachowanie otworu na ekran), co jest już pewnym ewenementem i znacząco zwiększa odporność urządzenia na wilgoć, pył i uszkodzenia mechaniczne. (Fot. Sony)

Nie zapomniano również o filmowcach. Oprócz wspomnianego już adaptera XLR (który jest elementem dostępnym niezależnie i z którego korzystać będą zapewne przede wszystkim użytkownicy nowych kamer z rodziny NEX-VG), sam aparat Sony SLT-A99 też dysponuje interesującymi funkcjami filmowymi. Jednym z nich jest manualna 32-stopniowa kontrola natężenia dźwięku z poziomu aparatu wraz z obowiązkowym wyjściem słuchawkowym. Inny, równie interesujący instrument zapożyczony został z najbardziej zaawansowanych kamer z rodziny Handycam i jest to bezszmerowe, płynnie obracające się pokrętło sterujące zlokalizowane tuż pod obiektywem. Ułatwia ono regulację parametrów ekspozycji i ostrości podczas rejestrowania materiału wideo.
 

Nowym elementem w aparacie Sony SLT-A99 jest dodatkowe pokrętło sterujące z przodu korpusu z przyciskiem przeznaczone dla filmowców. Obraca się ono i naciska bez wydawania jakichkolwiek odgłosów, które mogłyby zostać zarejestrowane w nagraniu. (Fot. Sony)

Aparat wyposażony został też w dwa sloty kart pamięci, przy czym jedno z nich obsługuje zarówno nośniki SecureDigital, jak i Memory Stick Pro Duo, natomiast drugi wyłącznie SD. Czy oznacza to powolne wycofywanie się z promowania opracowanych przez Sony kart MS? Czas pokaże.

Nowy, podwójny układ AF - 19 punktów głównych, 102 punkty pomocnicze oraz interesujące funkcje dodatkowe

Aparaty SLT z tradycyjnych lustrzanek przejęły m.in. tradycyjny system ustawiania ostrości działający w oparciu o detektor fazowy (zlokalizowany w przypadku aparatów SLT ponad komorą lustra, czyli tam, gdzie w tradycyjnych konstrukcjach montowany jest pryzmat). Nie przeszkodziło to jednak inżynierom z Sony zastosować drugiego zestawu fazowych czujników AF zintegrowanych z matrycą – czyli podobnych, jak użyte w aparacie Sony NEX-6. Te ostatnie, liczące sobie 102 punkty pomiarowe zebrane w dwóch grupach, działają jako wspomaganie zasadniczego, 19-punktowego układu AF (w tym jedenaście pól krzyżowych). Ma to zapewnić bezbłędne działanie autofocusu i rzeczywiście sprawdza się całkiem nieźle.
 

W przypadku fotografowania dynamicznych scen (np. wydarzeń sportowych czy tańca) obiektywem długoogniskowym zgubienie przez aparat ostrości może się wiązać z bardzo długim ponownym jej ustawianiem. Dlatego ograniczenie zakresu działania mechanizmu AF tylko do interesującego nas dystansu może znacznie ułatwić wykonywanie zdjęć. (Fot. Jarosław Zachwieja)

Bardzo ciekawą i użyteczną funkcją dostępną w nowych aparatach Sony i w przypadku modelu SLT-A99 obsługiwaną przez dodatkowy przycisk na korpusie jest AF Range Control, czyli swobodne ograniczanie zakresu działania mechanizmu automatycznego ustawiania ostrości w zadanych granicach. Jest to funkcja szczególnie przydatna podczas korzystania z obiektywów makro i długoogniskowych, gdzie przejście z jednego końca zakresu ostrzenia na drugi potrafi trwać bardzo długo. 

Pierwszy SLT z przetwornikiem 36×24 mm i zupełnie nowym filtrem dolnoprzepustowym

Już samo zastosowanie w aparacie przetwornika obrazu zintegrowanego z układem czujników AF opartych na mechanizmie detekcji fazy sugeruje, że użyta matryca jest zupełnie nową konstrukcją. I rzeczywiście tak jest. Małoobrazkowy przetwornik użyty w aparacie Sony SLT-A99 odznacza się 24-megapikselową rozdzielczością, zupełnie nową konstrukcją mikrosoczewek (zostały one wraz z filtrem barwnym Byera znacznie zbliżone do komórek światłoczułych, co miało zapewnić lepszą koncentrację światła na matrycy) oraz opracowanym od nowa filtrem dolnoprzepustowym, który ma za zadanie – podobnie jak filtry starego typu – likwidować morę, jednak przy znacznie mniej intensywnym rozmyciu obrazu.
 

Główną i wyróżniającą cechą najnowszego członka rodziny Sony SLT jest oczywiście przetwornik ekranu o rozmiarach 36×24 mm, czyli identycznych, jak klatka filmu małoobrazkowego. Pozwala on uzyskać lepszą plastykę obrazu, tonalność, a przede wszystkim dzięki możliwości uzyskania szerszego pola widzenia przy danej ogniskowej również niższą głębię ostrości. Powyższe zdjęcie zostało wykonane przy ogniskowej 70 mm i wartości przysłony f/2.8.

Duża matryca to jednak przede wszystkim większe pole widzenia aparatu przy określonej długości ogniskowej. W przypadku aparatów SLT nie jest to może odczuwalne aż tak bezpośrednio, ponieważ zwiększenie rozmiarów matrycy nie wiąże się z powiększeniem wizjera (rozmiary wizjera elektronicznego nie są uzależnione od wielkości matówki, której w aparatach SLT po prostu nie ma), jednak wykonanie choć kilkunastu zdjęć pozwala zauważyć różnice. Zwłaszcza fotografowie z doświadczeniem wyniesionym z aparatów tradycyjnych będą zachwyceni – dla nich ogniskowa 35 mm znowu zacznie oznaczać szeroki kąt, 50 mm zostanie na powrót standardem, a 85 mm portretówką – a wszyscy inni docenią łatwość, z jaką możliwe jest fotografowanie scen o niskiej głębi ostrości. Tak, jak my byliśmy.

Test ISO – aparat umożliwia wyłączenie algorytmów odszumiających

Z uwagi na chęć dobrego pokazania, co potrafi nowa matryca w kwestii reprodukcji drobnych detali i przejść tonalnych, zdecydowaliśmy się zamieścić w tym artykule dwie prezentacje ukazujące sceny o nieco odmiennym charakterze – ścienne malowidło oraz ponownie zbliżenie zabytkowego mebla. Podobnie jak w poprzednich przypadkach możecie w dowolnym momencie wyświetlić dany fragment sceny w powiększeniu 100% (w samej prezentacji widoczne są one w skali 1:2) klikając go myszką. Dla zainteresowanych dostępne są też komplety oryginalnych zdjęć wykorzystanych do wykonania prezentacji.
 

[converttable type="vertical" start="1" end=2"]

50 ISO
100 ISO
200 ISO
400 ISO
800 ISO
1600 ISO
3200 ISO
6400 ISO
12800 ISO
25600 ISO
Ścienne malowidło sfotografowane w zbliżeniu aparatem Sony SLT-A99 z obiektywem Vario-Sonnar T* 24–70 mm F2.8 ZA SSM w oświetleniu żarowym. Najechanie wskaźnikiem myszki na odpowiednią wartość ISO spowoduje wyświetlenie trzech wyróżnionych fragmentów sceny (skala 1:2) w odpowiedniej czułości. Kliknięcie dowolnego fragmentu powoduje otwarcie jego pełnorozmiarowej wersji w osobnym oknie przeglądarki.
Paczka w formacie ZIP ze wszystkimi zdjęciami testowymi z tej prezentacji w oryginalnych rozmiarach jest dostępna TUTAJ.

[converttable]

Najważniejszym, naszym zdaniem – oprócz oczywiście nowej matrycy i obsługującej ją elektroniki – elementem funkcjonalnym nowego aparatu jest możliwość zupełnego wyłączenia algorytmów oczyszczających obraz z szumów występujących przy wyższych czułościach ISO. Jest to bardzo ważna opcja, dzięki której aparat nawet przy wysokich ISO zachowuje maksymalną możliwą zdolność reprodukcji drobnych szczegółów, oczywiście za cenę nieco wyższych zakłóceń. Obydwie prezentacje przygotowane zostały właśnie przy wyłączonych algorytmach odszumiających. Czy taki obraz wygląda lepiej, aniżeli to, co widzieliśmy w przypadku choćby Sony NEX-6? Naszym zdaniem tak!

Wprawdzie zwiększanie się poziomu szumów można zaobserwować już od około 800-1600 ISO, to zakłócenia te mają postać przyjemnej dla oka ziarnistości. Uciążliwie zaczyna być dopiero przy wartościach z zakresu 6400-12800 ISO, choć biorąc pod uwagę dużą rozdzielczość zdjęć, to w większości przypadków (poza drukiem odbitek o większych formatach) skalowanie zdjęcia pomoże wyeliminować lub przynajmniej zredukować również i te zakłócenia. Nawet maksymalną czułość 25600 ISO można traktować jako coś więcej, aniżeli tylko ciekawostkę.
 

[converttable type="vertical" start="1" end=2"]

50 ISO
100 ISO
200 ISO
400 ISO
800 ISO
1600 ISO
3200 ISO
6400 ISO
12800 ISO
25600 ISO
Detal zabytkowego mebla sfotografowany w zbliżeniu aparatem Sony SLT-A99 z obiektywem Vario-Sonnar T* 24–70 mm F2.8 ZA SSM w oświetleniu żarowym. Najechanie wskaźnikiem myszki na odpowiednią wartość ISO spowoduje wyświetlenie trzech wyróżnionych fragmentów sceny (skala 1:2) w odpowiedniej czułości. Kliknięcie dowolnego fragmentu powoduje otwarcie jego pełnorozmiarowej wersji w osobnym oknie przeglądarki.
Paczka w formacie ZIP ze wszystkimi zdjęciami testowymi z tej prezentacji w oryginalnych rozmiarach jest dostępna TUTAJ.

[converttable]

Nieco gorzej jest w kwestii dynamiki tonalnej – przy wyższych czułościach ISO znikają detale zarówno w bardzo jasnych, jak i bardzo ciemnych partiach sceny. Trudno jednak spodziewać się czegokolwiek innego, ponieważ to właśnie rozpiętość tonalna przy ustawionych wyższych czułościach przetwornika, nie zaś szumy, jest obecnie tym, z czym próbują się uporać projektanci matryc światłoczułych. Zadziwiła nas natomiast duża niestabilność pomiaru światła przy wyższych czułościach ISO – tym większa, im wyższą czułość ustawialiśmy. W praktyce fotografowanie przy 25600 ISO w trybach Program, preselekcji czasu i przysłony było już prawdziwą loterią. Przypuszczamy jednak, że cecha ta spowodowana jest dość wczesną jeszcze wersją oprogramowania wewnętrznego udostępnionych nam aparatów.

Najniższa dostępna czułość 50 ISO jest uzyskiwana przez aparat sztucznie, co widać na zdjęciach i co również jest oznaczane w menu aparatu podczas wyboru aktywnej czułości w sposób typowy dla lustrzanek Sony (wartość zamknięta jest w dwóch równoległych kreskach). Ona również odznacza się w stosunku do najniższej rzeczywistej czułości 100 ISO wyraźnie obniżoną zdolnością rejestrowania jasnych tonów.

Galeria zdjęć przykładowych

Poniżej przedstawiamy skromną galerię zdjęć przykładowych wykonanych przy użyciu aparatu Sony SLT-A99. Kliknięcie na zdjęcie spowoduje otwarcie go w wersji znacznie powiększonej w osobnym oknie przeglądarki, natomiast dostęp do pierwotnej wersji plików w formacie JPEG i RAW uzyskacie dzięki odnośnikom zamieszczonym pod zdjęciami. Uprzedzamy jednak, że objętość tych plików jest znaczna, a na chwilę obecną zdecydowana większość programów graficznych nie będzie w stanie poprawnie odczytać plików RAW z tego aparatu.

70 mm, 1/80 s, f/8, 400 ISO JPEG RAW	70 mm, 1/200 s, f/8, 400 ISO JPEG RAW	50 mm, 1/250 s, f/2.8, 400 ISO JPEG RAW
70 mm, 1/320 s, f/5.6, 400 ISO JPEG RAW	70 mm, 1/80 s, f/5.6, 500 ISO JPEG RAW	35 mm, 1/320 s, f/7.1, 400 ISO JPEG RAW
24 mm, 1/200 s, f/2, 400 ISO JPEG RAW	24 mm, 1/100 s, f/4, 640 ISO JPEG RAW	24 mm, 1/100 s, f/4, 800 ISO JPEG RAW
24 mm, 1/60 s, f/3.5, 500 ISO JPEG RAW	85 mm, 1/160 s, f/4, 5000 ISO JPEG RAW	85 mm, 1/160 s, f/4, 3200 ISO JPEG RAW
85 mm, 1/160 s, f/4, 2500 ISO JPEG RAW	85 mm, 1/160 s, f/4, 3200 ISO JPEG RAW	85 mm, 1/160 s, f/4, 6400 ISO JPEG RAW
24 mm, 1/100 s, f/4, 400 ISO JPEG RAW	24 mm, 1/100 s, f/5.6, 400 ISO JPEG RAW	24 mm, 1/100 s, f/4, 640 ISO JPEG RAW

 

Autorem wszystkich przedstawionych w tym artykule zdjęć próbnych jest Jarosław Zachwieja.

[kn_advert]