Światło główne, czyli dominujące - krótko i na temat

Od czego zacząć, gdy chcesz zrobić zdjęcie w sztucznym oświetleniu? Korzystanie z różnych lamp - na przykład strumieniowych czy błyskowych - które trzeba przynieść na plan i rozstawić, wymaga nieco głębszego namysłu niż zrobienie fotografii w świetle zastanym, gdy światło jest już "rozstawione", a Ty obserwujesz jego wpływ na obiekt. Najbardziej naturalne oświetlenie imituje najpopularniejsze źródło światła - słońce, czyli jedno główne światło, które rzuca dominujące cienie. Jesteśmy przyzwyczajeni do światła dochodzącego znad horyzontu, które może mieć różne właściwości w zależności od stopnia zachmurzenia i zamglenia.

Najpierw więc musisz ustawić główne światło, zwane czasem także światłem kluczowym. Powinno ono rzucać jedyne widoczne cienie, a przynajmniej te najważniejsze, jeśli chcesz uzyskać naturalny efekt. Dwa lub trzy równie jasne źródła światła rzucają wielokrotne cienie, a rezultat wygląda sztucznie i myląco. Umiejscowienie głównego światła wpływa na wygląd tekstur i wrażenie głębi. Płaskie oświetlenie od przodu (pierwsze zdjęcie) zmniejsza zarówno widoczność tekstur, jak i wrażenie głębi, natomiast światło przebiegające wzdłuż powierzchni obiektów (jeśli patrzeć z pozycji aparatu) zwiększa te efekty. Naturalne światło zazwyczaj pada z większej wysokości, niż mierzy fotografowany obiekt, i taka też jest najczęstsza pozycja głównego źródła sztucznego światła. Oświetlenie pod bardzo niskim kątem sugeruje tajemniczość, dramatyzm lub nawet zagrożenie właśnie dlatego, że wygląda nienaturalnie. Oświetlanie potworów od dołu to typowy środek wyrazu w horrorach.

[kn_advert]

[kn_free]

Niektóre typy oświetlenia były tradycyjnie kojarzone z określonymi tematami. Na przykład światło z boku było przez długi czas uważane za odpowiednie do portretów męskich, ponieważ podkreślało surowe cechy twarzy. Oświetlenie typu "butterfly" było stosowane do idealizowanych portretów gwiazd Hollywood. Nazwa (ang. butterfly, czyli motyl) została zainspirowana symetrycznym cieniem pod nosem modela, podobnym (choć nieco krótszym) do tego, jaki powstaje przy oświetleniu od góry. Główne źródło światła jest umieszczone wysoko przed obiektem, przez co wygładza cienie wynikające z chropowatości skóry, a jednocześnie rzeźbi kontury twarzy.

Światło może wpływać na emocjonalny odbiór fotografii. Poniższe zdjęcia ilustrują zależność uzyskanej atmosfery od umiejscowienia zaledwie jednej lampy. Każda pozycja lampy sugeruje inne aspekty osobowości modela, niezależnie od tego, czy są one prawdziwe, czy nie.

Większość fotografii w sztucznym oświetleniu powstaje przy wykorzystaniu więcej niż jednego źródła światła. Niemal zawsze stosuje się światło wypełniające lub odbłyśnik w celu rozjaśnienia cieni. Czasem dodaje się światło akcentujące, które podkreśla jasne tony, lub światło tylne oddzielające modela od tła.

Oświetlenie przednie. Gdy umieścisz światło możliwie jak najbliżej osi obiektywu (w tym przypadku nieco na prawo od aparatu), widoczne na zdjęciu cienie będą bardzo wąskie. Takie osiowe oświetlenie spłaszcza modela i minimalizuje widoczność tekstur.

Oświetlenie boczne. Czasem określane jako "wąskie", ponieważ zazwyczaj dzieli modela na dwie wąskie części. Ten rodzaj oświetlenia podkreśla rysy twarzy i tekstury powierzchni, na przykład skóry. Światło jest umieszczone na poziomie modela pod kątem prostym do obiektywu.

Oświetlenie górne boczne. Główne źródło światła przesunięte około 45 ° w bok i 45 ° w górę względem osi obiektywu przez długi czas było klasycznym oświetleniem portretowym. Takie światło wydaje się naturalne i twarzowe, a przy tym modeluje twarz, tworząc wrażenie trzech wymiarów.

Oświetlenie górne. Źródło światła umieszczone niemal bezpośrednio nad modelem rzuca głębokie cienie w oczodołach oraz pod nosem i podbródkiem. Taki efekt często widać na zdjęciach plenerowych zrobionych w południe, gdy słońce jest w zenicie.

Oświetlenie dolne. Światło padające od spodu rzuca cienie, które wyglądają dziwnie, ponieważ w naturze rzadko cokolwiek jest oświetlone od dołu. Jednym z takich źródeł może być ognisko. Takie oświetlenie stosuje się w nowoczesnych scenach przedstawiających na przykład człowieka przed monitorem.

Oświetlenie tylne. Lampa wymierzona w plecy modela tworzy świetlne kontury, które wyglądają jak aureola. Ustawiaj ją starannie, aby nie świeciła w obiektyw i nie doprowadziła do powstania redukującej ostrość flary oraz aby nie było widać jej mocowania.

TIMOTHY GREENFIELD-SANDERS Portrait of Steve Buscemi (Portret Steve’a Buscemiego)

W przypadku tego portretu duży softboks umieszczony po lewej stronie aparatu dostarczył bezpośredniego, lecz równomiernego i miękkiego światła. Powstające cienie, jak ten pod nosem Buscemiego, nie mają ostrych krawędzi, lecz płynne przejścia tonalne.