20 najważniejszych polskich fotografów. Edward Hartwig

Edward Hartwig rozpoczął swoją karierę fotograficzną w latach dwudziestych w Lublinie, jako uczeń Jana Bułhaka. Jego późniejszy dorobek wywarł ogromny wpływ na polską fotografię drugiej połowy XX wieku.

Edward Hartwig pierwszy raz zetknął się z fotografią w pracowni swojego ojca, właściciela atelier fotograficznego, które prowadził najpierw w Moskwie, później w Lublinie. Zdjęcia na własny rachunek Hartwig zaczął robić w 1925 roku. Wychowany w artystycznej rodzinie, dorastał w poszanowaniu sztuki, interesował się nią i znał się na niej. Zamiłowanie do malarstwa bez wątpienia wywarło ogromny wpływ na to, jakie później robił zdjęcia. Niezależnie od tego, jakim stylem fotografowania się posługiwał (a było ich kilka), we wszystkich tkwią inspiracje z malarstwa.

"Ubóstwiam Muzeum Impresjonizmu w Paryżu i ile razy tam jestem, idę się mu pokłonić. Kolor w malarstwie impresjonistów był dla mnie główną inspiracją i próbowałem podobnego podejścia w fotografii, w fotografii czarno-białej, choć to się wydaje dosłownie niemożliwe" – mówił artysta. Jednak impresjonizm to tylko jeden ze stylów, które znał i lubił fotograf.

Barbara Kosińska napisała w 1994 roku: "Krytyka zgadza się na ogół, iż dorobek Hartwiga nie daje się zaszeregować do określonego nurtu czy tendencji, pochodzi bowiem z różnych epok estetyczno-stylistycznych, z którymi artysta kolejno czuł się związany, a które były od siebie tak bardzo odległe – nie tylko w czasie – jak romantyczny impresjonizm lat 20. rodem z Misonne'a i trendy abstrakcyjne i konceptualne lat 60. i 70."

I rzeczywiście. Pierwsze prace Hartwiga to piktorialne widoki miast (Lublina, Kazimierza Dolnego), nierzadko z zainscenizowanym sztafarzem, malarskie, nastrojowe, podobne do promowanego przez Jana Bułhaka stylu "fotografiki" i fotografii ojczystej. Jednak w latach 50. i później coraz częściej w twórczości Edwarda Hartwiga pojawiają się nowe motywy. Jego prace zaczęły zbliżać się do grafiki – mocno podkreślał kontrasty, budował obraz z prostych linii, zmniejszał ilość elementów na zdjęciu, upraszczał kompozycję. Ta "grafizacja" nierzadko doprowadzała zdjęcie prawie do formy abstrakcyjnej.

[kn_advert]

"Fotografia – to sztuka wizualna, którą można realizować tradycyjnymi metodami, warto sięgać też do świata wyobraźni, fantazji. W mojej praktyce często kieruję się intuicją, bez której nie ma sztuki" – mówił. I być może właśnie dlatego jego twórczość jest tak lubiana do dziś przez szerokie grono odbiorców oraz cieszy się szacunkiem znawców. Długa i bogata twórczość Edwarda Hartrwiga jest też po dziś dzień źródłem inspiracji dla kolejnych pokoleń artystów.

Fot. Edward Hartwig