AF Nikkor 20 mm f/2.8 - test obiektywu

Obiektywy szerokokątne to szczególna grupa konstrukcji optycznych. Uzyskiwane przy ich pomocy charakterystyczne zniekształcenia perspektywy tyle samo osób kuszą, co i odstraszają. Zrobienie dobrej szerokokątnej fotografii jest bowiem trudne – efekt może zachwycać bądź też jedynie śmieszyć. Do niedawna o obiektywie superszerokokątnym mówiło się, gdy miał ogniskową równą bądź krótszą od 20 mm. Choć współcześnie obiektyw dwudziestomilimetrowy jest coraz częściej określany jako umiarkowanie szerokokątny, wciąż potrafi zaskoczyć polem widzenia wynoszącym 94 stopnie przy formacie 35 mm. AF Nikkor 20 mm f/2.8 to przykład takiego właśnie szkła. Urządzenie, choć nie najnowsze (oficjalna premiera ostatniej wersji miała miejsce w 1994 roku), wciąż jest produkowane i w ofercie Nikona nie ma żadnej bezpośredniej konkurencji. Obecnie produkowana wersja D nie różni się mechanicznie i optycznie od wersji starszej. Zadziwiająco małe jak na tak szeroki obiektyw, lekkie. W tradycyjnej fotografii chwalone przez użytkowników za doskonałe parametry optyczne. Popularność obiektywu spadła, gdy rozpowszechniły się aparaty wyposażone w mniejsze matryce – osiągał on na nich pole widzenia odpowiadające obiektywowi 30 mm w formacie małoobrazkowym. W obliczu ciągłej i postępującej ekspansji aparatów zaopatrzonych w sensor 35 mm, coraz większa liczba fotografów znów przypatruje się temu niewielkiemu obiektywowi. Nie jest to szkło klasy profesjonalnej, jednak zarówno amator, jak i zawodowiec może się nim zainteresować. Obiektyw aktualnie kosztuje ok. 2 tys. zł. Czy z aparatem cyfrowym będzie współpracował równie dobrze jak z "analogiem"?

Niewielki obiektyw szerokokątny

Elementy optyczne i mechaniczne obiektywu AF Nikkor 20 mm f/2.8 zamknięte są w tradycyjnej dla tego segmentu Nikona obudowie z tworzywa sztucznego. Mimo to, urządzenie sprawia wrażenie solidnego. Elementy zostały dobrze do siebie dopasowane, nie występują niepożądane luzy. Obiektyw zaskakuje niewielkimi rozmiarami – jest jedynie nieznacznie większy od standardowego obiektywu 50/1.4. Pewne obawy budzić może niewielki przedni element optyczny – najczęściej zastosowanie takich kompaktowych rozmiarów powoduje występowanie silnego winietowania. Obiektyw waży ok. 260 g, jego średnica wynosi 69 mm, a długość - 54 mm. Z przodu obudowy odnajdziemy gwintowy pierścień mocowania filtrów (o średnicy 62 mm). Podczas ostrzenia pierścień ten nie obraca się, jednak przesuwa w przód i w tył. Obiektyw nie jest uszczelniany, w związku z czym w toku użytkowania może nagromadzić się wewnątrz kurz. Tuż za uchwytem znajduje się pierścień ręcznego ostrzenia – umiarkowanie szeroki, jednak wygodny w użytkowaniu. Dalej producent umieścił tradycyjne okienko ze skalą odległości i głębi ostrości oraz pierścień wyboru przysłony (używany w aparatach manualnych i niektórych starych lustrzankach AF). Mocowanie obiektywu wykonano z metalu. Niestety, w komplecie z obiektywem znajdziemy jedynie komplet dekli. Osłonę przeciwsłoneczną musimy zakupić we własnym zakresie.
 

 

Budowa optyczna


Konstrukcja optyczna AF Nikkor 20 mm f/2.8 składa się z dwunastu elementów ułożonych w 9 grup. Producent nie zdecydował się na zastosowanie żadnych specjalnych szkieł ani powłok antyrefleksyjnych. 

 

Przysłona posiada siedem listków i pracuje w zakresie od f/2.8 do f/22. Uzyskiwany przez obiektyw bokeh jest nieregularny i raczej szorstki. Z pewnością nie każdemu będzie się on podobał, choć na pewno znajdzie swych amatorów.

[converttable]

f/2.8

f/4.0

f/5.6

f/8.0

f/11

f/16

f/22

[converttable]

Budowa i wygląd zewnętrzny


Wrażenia z użytkowania

AF Nikkor 20 mm f/2.8 jest niewielkim obiektywem szerokokątnym. Nie zajmuje zbyt wiele miejsca w torbie fotograficznej i zawsze można go zabrać ze sobą. Uzupełniony o standardowy obiektyw 50 mm i dłuższy, portretowy (np. 85 mm) stanowi uniwersalny zestaw "na każdą okazję".

Ergonomia

Korzystanie z urządzenia jest wygodne i proste. Obiektyw jest w całości sterowany z aparatu. Niewielkie rozmiary nie stwarzają problemów z wyważeniem. Wręcz przeciwnie, Nikon D700 wraz z testowanym urządzeniem jest idealnie wyważony i umożliwia rejestrowanie przyzwoitej ostrości zdjęć nawet przy czasach 1/15 s.

Ustawianie ostrości

W trybie automatycznym nastawianie ostrości wykonywane jest szybko i sprawnie, mimo że autofocus napędzany jest silnikiem umieszczonym w korpusie. Na fakt taki z pewnością wpływa niewielki skok – przeostrzenie całego zakresu odległości przekłada się mniej więcej na ¼ obrotu pierścienia ostrości. Pewnym problemem może być głośność - AF Nikkor 20 mm f/2.8 podczas ostrzenia wydobywa z siebie stosunkowo głośne dźwięki. Niewielki skok pierścienia ostrości powoduje kłopoty z precyzyjnym ustawieniem odległości ostrzenia w trybie manualnym – na szczęście tylko w przypadku nastawiania odległości mniejszej niż metr. Minimalna odległość ostrzenia w testowanym obiektywie wynosi 25 cm i pozwala na uzyskanie interesujących zbliżeń.

  Jakość obrazu: ostrość, aberracje, odblaski

Jakość obrazu to najważniejszy fragment testu AF Nikkor 20 mm f/2.8. Niestety - wnioski nie będą już tak optymistyczne.

Ostrość

Ostrość testowanego obiektywu zachwycała w fotografii tradycyjnej. Niestety przy aparatach cyfrowych już nie. Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest brak telecentryczności (która w dawniejszych czasach nie stanowiła problemu). Skutek jest najbardziej widoczny na brzegu kadru - trzeba domknąć przysłonę aż do f/8, żeby uzyskać w miarę satysfakcjonujące rezultaty. W centrum obraz uzyskuje najlepszą rozdzielczość od f/4. Dyfrakcja pojawia się po domknięciu przysłony do wartości f/16.

[converttable start="1" end="5" type="horizontal"]

f/2.8
f/4.0
f/5.6
f/8.0
f/11
f/16
f/22
	Rozdzielczość	dostateczna
	OPTYMALNY ZAKRES OSTROŚCI
	Centrum kadru	od f/4
	Brzeg kadru	od f/8
	Dyfrakcja widoczna od	od f/16

 [converttable]

Aberracja chromatyczna

Znacznie lepiej AF Nikkor 20 mm f/2.8 radzi sobie z korygowaniem aberracji chromatycznej - występuje ona w okolicach największego otworu względnego. Po domknięciu o działkę zmniejsza się, całkowicie znikając przy f/5.6 dla centrum i f/8 dla brzegu kadru.

[converttable start="1" end="3" type="horizontal"]

f/2.8
f/4.0
f/5.6
f/8.0
f/11
f/16
f/22
		WYSTĘPOWANIE ABERRACJI CHROMATYCZNEJ	dobrze korygowana - występuje w postaci delikatnych przebarwień
		Widoczność w centrum kadru	do f/5.6
		Widoczność na brzegu kadru	do f/8.0

 [converttable]

Koma

Wada ta widoczna jest jedynie dla otworu względnego f/2.8. Domknięcie o jedną działkę całkowicie ją eliminuje.

[converttable start="1" end="1"]

100% wycinek kadru z prawego górnego rogu
f/2.8
f/4.0
f/5.6
f/8.0
f/11
f/16
f/22
	WYSTĘPOWANIE ABERRACJI KOMATYCZNEJ	Znikome, tylko dla minimalnych wartości przysłony

 [converttable]
[kn_advert]
 

Odblaski

Testowany obiektyw wykazuje dobrą odporność na odblaski, nawet bez zastosowania osłony przeciwsłonecznej. Nie występują problemy ze spadkiem kontrastu, nawet podczas fotografowania pod ostre słońce. Sporadycznie mogą się pojawić flary, jednak najczęściej są one subtelne.

Jakość obrazu: dystorsja, winietowanie

Dystorsja

Występuje umiarkowana dystorsja beczkowata, natomiast krawędzie są mocna rozciągnięte. Taka złożona dystorsja jest charakterystyczna dla obiektywów ultraszerokokątnych.

 

Winietowanie

Obawy związane z wielkością przedniej soczewki potwierdziły się - winietowanie jest w tym obiektywie silnie widoczne. Zanika jednak po domknięciu przysłony o dwie działki.

[converttable end="2" type="horizontal"]

f/2.8
f/4.0
f/5.6
f/8.0
f/11
f/16
f/22
	Zanika od	f/8.0
	Charakter	mocniejsze przyciemnienie na narożnikach kadru

 

 [converttable]

Podsumowanie

Podsumowanie i ocena obiektywu takiego jak AF Nikkor 20 mm f/2.8 jest zadaniem bardzo trudnym. Z jednej strony - szkło to uzyskiwało doskonałe rezultaty w fotografii tradycyjnej. W erze cyfrowej nie radzi sobie jednak już tak dobrze. Ostrość co prawda jest dobra, jednak tylko w centrum kadru, dodatkowo występuje również silna i widoczna winieta. Z pozytywnych aspektów zaskakuje dobre korygowanie aberracji chromatycznej i komatycznej. Problemem jest jednak fakt, że urządzenie to nie ma konkurencji - oczywiście jeśli myślimy o kompaktowym, ultraszerokokątnym obiektywie. Do wyboru mamy starsze, manualne odpowiedniki, obiektyw Sigma 20/1.8 EX DG ASP RF (który jednak jest już wyjątkowo duży i ciężki jak na stałkę) oraz szereg zoomów pokrywających ogniskową 20 mm. Jeśli potrzebujemy szkła jak najmniejszego - wybór jest prosty. Jeśli nie lubimy iść na kompromis jakościowy - lepiej zainwestować w któryś z nikonowskich zoomów szerokokątnych (niestety - cena jest wyższa). Pamiętajmy też o manualnych obiektywach - w przypadku takiego szerokiego kąta ostrzenie nimi nie jest kłopotliwe. Stare stałki Nikkor potrafią i dziś zaskoczyć wysoką jakością wykonania i optyki, dlaczego więc nie pójść tą drogą? Kończąc to nieco przydługie podsumowanie wypada powiedzieć jedno - AF Nikkor 20 mm f/2.8, choć ma sporo wad, jest jednak dobrym obiektywem, który sprawdzi się w wielu zadaniach, zwłaszcza w reporterce. Przyda się zarówno początkującym, jak i tym bardziej zaawansowanym. Niestety jego cena (ok. 2 tys. zł) jest znacznie zawyżona, z tego względu warto rozglądać się za nim na rynku wtórnym.   

 

Ocena końcowa (w skali 1-6):

 

DOSTATECZNY

Zalety:

kompaktowe rozmiary niewielka dystorsja odporność na odblaski szybki autofocus

Wady:

ostrość akceptowalna jedynie w centrum kadru, po domknięciu przysłony o dwie działki silne winietowanie

 

 

Parametr	Wartość
Nazwa	AF Nikkor 20 mm f/2.8mm
Dostępne mocowania	Nikon F
Rok premiery	1994
Ogniskowa	20 mm
Ekwiwalent ogniskowej dla formatu DX	30 mm
Kąt widzenia FX/DX	94 ° / 71 °
Maksymalna wartość przysłony	f/2.8
Minimalna wartość przysłony	f/22
Elementy/Grupy	12/9
Ilość listków przysłony	7
Minimalna odległość ostrzenia	0,25 m
Maksymalne powiększenie	1x
Ogniskowanie	z systemem CRC
Długość obiektywu	54 mm
Średnica obiektywu	69 mm
Średnica filtra	62 mm
Filtr obraca się podczas ostrzenia	nie
Zmiana długości podczas ostrzenia	tak
Osłona przeciwsłoneczna	opcjonalna, mocowanie bagnetowe
Dostępne kolory obudowy	czarny
Uszczelnienia	nie
Silnik ultradźwiękowy mechanizmu autofocusu	nie
Stabilizacja obrazu	nie
Waga	260 g
Wyposażenie dostarczane wraz z obiektywem	dekiel przedni dekiel tylny

 

 

Obiektyw AF Nikkor 20 mm f/2.8 został udostępniony do testu przez Nikon Polska

 

 

 

 

Galeria zdjęć testowych 

Zdjęcia wykonane zostały korpusem Nikon D700 i wywołane za pomocą neutralnych ustawień programu Adobe Photoshop Lightroom 3.5. 

1/4000 s, f/2,8, 200 ISO	1/400 s, f/8, 500 ISO	1/1250 s, f/9, 200 ISO
1/8000 s, f/5.6, 200 ISO	20 s, f/9.5, 200 ISO	20 s, f/9.5, 200 ISO
6 s, f/5.6, 200 ISO	1/500 s, f/11, 160 ISO	1/2000 s, f/4.5, 400 ISO
1/800 s, f/5, 200 ISO	1/1250 s, f/5, 200 ISO	1/250 s, f/9.5, 200 ISO
30 s, f/4.8, 3200 ISO	1/1000 s, f/4.8, 200 ISO	1/30 s, f/2.8, 3200 ISO

 

[kn_advert]