Do poczytania: Poszukiwanie sensu fotografii. Rozmowy o sztuce

Sztuka nowych mediów – nawet rozumiana szeroko – nie jest zagadnieniem łatwym. Nie da się w jej przypadku stwierdzić łatwo „podoba mi się” lub „nie podoba mi się” (chyba o wiele łatwiej da się to zrobić w przypadku malarstwa czy rzeźby). Performance, sztuka video, nawet współczesna fotografia (używana jako język sztuki, nie jako np. prasowa ilustracja), żeby móc je zrozumieć, wymagają pewnej wiedzy, świadomości procesów, które doprowadziły do ich zaistnienia w obrębie sztuki.

Autor „Poszukiwania sensu...” miał chyba tego świadomość, bo cykl wywiadów- rozmów poprzedza wstęp, będący krótkim „streszczeniem” dziejów polskiej fotografii XX i XXI wieku. Jest to bardziej zasygnalizowanie podstawowych zjawisk niż ich historyczny opis (byłoby to przecież tej formie niemożliwe), jednak każdemu czytelnikowi daje sygnał, skąd wiele ze wspomnianych w rozmowach zjawisk się wzięło, albo wskazuje kierunek, w jakim szukać dalszych informacji. Pojawiają się tam jednocześnie uwagi krytyczne, odautorskie sugestie, wskazujące poglądy Jureckiego na to, w jakim kierunku zmierza współczesna fotografia. Obok opisu historycznego, który rozpoczyna piktorializm, autor odnosi się do spraw najnowszych. Na przykładzie współczesnych festiwali fotograficznych, które są dziś głównym polem szerokiej prezentacji zdjęć, wskazuje na nowe zjawiska (a raczej ich brak – w stosunku do dziejów najnowszych Jurecki jest bardzo krytyczny), analizuje dzień dzisiejszy i formułuje pewne prognozy na przyszłość.

Krzysztof Jurecki zna współczesną polską fotografię jak mało kto, dobór rozmówców nie jest więc przypadkowy. Są to oczywiście przede wszystkim ciekawe osobowości, ludzie, którzy nie tylko robią zdjęcia, ale i mają coś do powiedzenia. Jednocześnie jednak autorowi udało się rozmówców „pogrupować” – pokazać ich poglądy w kontekście szerszych zagadnień czy zjawisk, niekoniecznie związanych tylko z fotografią (a nawet nie tylko ze sztuką).
Oto jak sam autor opisał i „posegregował” te grupy:
Wywiady podzielone zostały na grupy. Pierwszą stanowią rozmowy z artystami neoawangardy i Kultury Zrzuty (Andrzej Różycki, Andrzej Kwietniewski z Łodzi Kaliskiej, Zbigniew Libera i Grzegorz Zygier), którzy czasami dystansują się od jej głównego nurtu (Różycki). Następną - artystki o poglądach feministycznych: Ewa Świdzińska i Magdalena Samborska. Innego rodzaju ideologie, czasami o charakterze zbliżonym do feminizmu, prezentują: Joanna Zastróżna, a zwłaszcza Magda Hueckel i Sylwia Kowalczyk. Dominantą książki są rozmowy z trzeciej grupy na tematy sacrum, religijności lub jej braku, poszukiwania duchowości w aspekcie chrześcijańskim (Zbigniew Treppa, Jan G. Issaieff, Basia Sokołowska), dalekowschodnim (Andrzej Dudek-Dürer, Katarzyna Majak), szamanizmu (Marek Rogulski) czy w technologii wideo (Michał Brzeziński). Ostatnią grupę stanowią artyści wierni medium fotografii, choć o różnych proweniencjach, jak: wykładowca fotografii Waldemar Jama, piktorialista i portrecista Marek Gardulski, jeden z twórców programu "fotografii elementarnej" i "Szkoły jeleniogórskiej" Wojciech Zawadzki oraz przedstawiciel "nowego dokumentu" Ireneusz Zjeżdżałka.

Jak widać, wachlarz zagadnień, jaki porusza autor ze swoimi rozmówcami, jest bardzo szeroki i nie zamyka się bynajmniej na sprawach czysto fotograficznych. Dlatego też książka nosi podtytuł „Rozmowy o sztuce”, który należy zapewne rozumieć jako rozmowy o współczesnym świecie, który jest tworzywem dla sztuki. Nawet kartkując tylko ostatnią część książki, złożoną z prac artystów – rozmówców, łatwo zobaczyć, jak bardzo różne są te dzieła, jak wieloma językami posługują się zaproszeni do rozmowy twórcy, a co za tym idzie – jak różne postawy i poglądy reprezentują.

Każdy wywiad jest inny. Jednego z artystów Jurecki pyta o najgorszą pracę, innego o znaczenie jego autoportretów, o to, jak fotografia może być sztuką, o malowanie ikon. Z jednymi autor rozmawia o filozofii i znaczeniu Logos, z innymi – o malarstwie średniowiecznym, z jeszcze innymi – po prostu o ich pracach i codziennych inspiracjach. Niektóre rozmowy są zbyt może abstrakcyjne (rozmówcy wynoszą się na zbyt wysoki poziom „metafizyczno-filozoficzny”), jednak trudno tego uniknąć, rozmawiając o sztuce, którą nie zawsze da się opisać prostymi słowami.
Zbiór rozmów „Poszukiwanie sensu fotografii. Rozmowy o sztuce” – niezależnie od wartości poszczególnych wywiadów – daje rzadką możliwość usłyszenia własnych słów artystów. Zazwyczaj jako widzowie poznajemy poglądy twórców poprzez ich prace, tu możemy poniekąd z nimi „porozmawiać”, co na pewno zbliża ich do nas.

POSZUKIWANIE SENSU FOTOGRAFII. ROZMOWY O SZTUCE 
KRZYSZTOF JURECKI 
Wydawnictwo: Galeria Sztuki Wozownia
stron:224
format: 17x23 cm
oprawa miękka
ISBN 83-89657-41-4
Toruń 2008

Lista miejsc, w których można kupić książkę znajduje się na stronie autora: http://www.jureckifoto.republika.pl/dystrybucja.htm