Dom Umenia i siedmiu artystów

Największa wystawa Miesiąca Fotografii w Bratysławie znajduje się w dużym, szarym budynku Domu Kultury (Dom Umenia). Na kilku piętrach w olbrzymich surowych salach znajdują się prace aż siedmiu artystów: Jamesa Nachtwey’a, Alexandra Macijauskasa, Tibora Huszara, Taksa Zerdevasa, Jiříego Kŕenka oraz małżeństwa Pata i Rosemarie Keough.

James Nachtwey jest fotoreporterem wojennym. Na wystawie zaprezentował prace z regionów, gdzie trwają zamieszki – Bliski Wschód, Afganistan, Bałkany, a także atak na WTC. Jego fotografie poruszają, przerażają, może wręcz odstraszają. Autor z detaliczną dokładnością pokazuje całe okrucieństwo wojny; zniszczenia, jakich dokonuje; cierpienia, jakie wyrządza ludziom. Nachtwey sam mówi o sobie, że jest reporterem antywojennym, że wypowiada wojnę wojnie. I to mu się udaje. Oglądając jego prace, nie sposób przymknąć oko na zło, jakie niesie za sobą wojna, nie sposób też o tych obrazach zapomnieć.

Pat i Rosemarie Keough zaprezentowali niesamowitą fotorelację ze swoich podróży na Antarktydę, które odbyli w latach 1999-2001. Głównym tematem fotografii kanadyjskiego małżeństwa jest piękno i egzotyka krajobrazu polarnego. W swoich pracach ukazali „Biały Kontynent” jako krainę magii kolorów, uchwycili przeróżne barwy – odcienie białego, niebieskiego, różowego, purpurowego, złotego, nawet zielonego – które zmieniały się w zależności od pory dnia, pogody i kąta padania światła.

Tibor Huszár, podróżnik i słowacki dokumentalista, przedstawił wybór retrospektywnych prac z kilku swoich cykli. Czarno-białe „Portrety”, gdzie artysta stara uchwycić na zdjęciu to, co niewidzialne – duszę. „Cyganie” –dokument obrazujący tradycję i tożsamość tej grupy etnicznej. Huszár, przygotowując ten fotoreportaż, wszedł w środowisko Romów, zaprzyjaźnił się z nimi. Uważa, że są oni częścią naszego społeczeństwa i jako obywatele powinniśmy ich zaakceptować. Na koniec dokument „New York – city of tollerance”, gdzie autor przedstawia scenki rodzajowe z miasta, słynącego z różnorodności narodowej i rasowej.

Alexander Macijauskas, znaczący litewski dokumentalista, który szokuje swoimi fotografiami. Bohaterowie jego prac to ludzie o wykrzywionych twarzach - grymasami, sarkastycznym śmiechem, ekstremalnym cierpieniem. Ludzie pomarszczeni, naznaczeni życiem, zniszczeni ciężką pracą. Najbardziej uderzający fotoreportaż Kownieńska Klinika Weterynarii przedstawia niecodzienne dla naszego oka sceny. Dramatyczna ekspresja postaci, symboliczna energia, a nawet sceny przemocy stawiają nas odbiorców w nietypowej sytuacji. Robi wrażenie.

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o młodym czeskim artyście - Jiří Kŕenku, którego oryginalny fotoreportaż na temat konsumpcjonizmu Czechów zwraca uwagę na istotę i uniwersalność tego problemu w całym współczesnym społeczeństwie. Wszystkie cykle które tworzą ekspozycję: „Hipermarkety”, „Telefony komórkowe” oraz „Małe miasteczka” poruszają problem globalizacji, komercjalizacji, ujednolicenia w dzisiejszym świecie, a co za tym idzie, zaniku tradycyjnych wartości, więzi międzyludzkich, tożsamości i indywidualności.

Dom Umenia
Bratysława, Námestie SNP 12
Czynne: codziennie w godz. 12-19
do 4 grudnia 2004

Zdjęcia: Dominik Maciaszek