Obrazy i fotografie Witkacego w Muzeum Literatury

Stanisław Ignacy Witkiewicz - Witkacy jest jednym z bardziej lubianych polskich artystów. Ekscentryczny malarz i fotograf pozostawił po sobie dzieła, które do dziś oddziałują na publiczność. Warszawskie Muzeum Literatury przez wakacje prezentuje prace Witkacego ze swoich zbiorów.

W roku 1985, z okazji 100. rocznicy urodzin Witkiewicza, Muzeum Literatury zorganizowało jubileuszową ekspozycję, która była pierwszą monograficzną wystawą poświęconą temu twórcy. Jej założeniem było możliwe wielostronne przedstawienie niezwykłej osobowości artystycznej, jaką był Stanisław Ignacy Witkiewicz, którego talent realizował się w różnorodnych dziedzinach twórczości. Przedstawiając jego liczne kreacje artystyczne i przemyślenia teoretyczne, wystawa pozwalała na prezentację Witkacego jako powieściopisarza, malarza, teoretyka sztuki, filozofa, grafika, dramaturga, polemistę, fotografika, portrecistę, teoretyka teatru, scenografa, historiozofa, który z ogromną swobodą poruszał się pomiędzy tymi dyscyplinami, przerzucając się z jednej dziedziny twórczej do drugiej.

mal. Witkacy

(...)Obecna wystawa prezentuje St. I. Witkiewicza jako teoretyka sztuki, malarza, rysownika i portrecistę.

(...)W dużym skrócie staramy się pokazać drogę malarską Witkacego, od początkowych zainteresowań pejzażem, poprzez epizod formistyczny, aż do wytworzenia własnego stylu widocznego we wspomnianych już wyżej, dojrzałych, pełnych ekspresji kompozycjach, „wolnych od związków z naturą, a raczej będących jej deformacją”.

mal. Witkacy

Od kompozycji malarskich i teorii sztuki przechodzimy do sztuki użytkowej „stosowanej”. Tym terminem sam Witkacy określał swoją twórczość portretową, pozbawiając ją walorów jakie niesie ze sobą prawdziwa Sztuka i nie zaliczając tej działalności do „Czystej Formy”. W roku 1925 St. I. Witkiewicz prezentuje w Salonie Garlińskiego około 70 portretów. W jego malarstwie zauważyć można stopniowe odchodzenie od pejzażu i kompozycji i rosnące zainteresowanie twórczością portretową. Prezentowanym portretom towarzyszy manifest, który stanie się później „Regulaminem Firmy Stanisława Ignacego Witkiewicza”. Aby zgłębić psychikę modela, pokazać jego wnętrze, zarejestrować wygląd stosuje on różnorakie metody, poczynając od portretu literackiego (622 upadki Bunga) poprzez portrety fotograficzne, portrety rysowane węglem, malowane olejno dochodzi do technik najchętniej stosowanych – do pastelu, kredki i węgla.

mal. Witkacy

(...) Równolegle z działalnością Firmy Portretowej pojawia się po raz drugi w twórczości Witkacego rysunek. Rezygnując z dużych formatów i porzucając technikę rysowania węglem – na niewielkich, przypadkowych kartkach papieru Witkacy tworzy rysunki ołówkiem, atramentem, tuszem, czasami uzupełniając je kredką i akwarelą. Są one zapisem sytuacji towarzyskich, czasem aluzją do którejś ze sztuk czy powieści. Powstają w kawiarni, w czasie przyjęć czy spotkań; niekiedy stają się kartkami pocztowymi wysyłanymi do przyjaciół, a często pointą w dyskusji czy aluzją do zdarzeń i spraw przewijających się w rozmowach. Nonsensowność anegdoty zawartej w rysunku podkreślają podpisy, które potęgują jeszcze absurdalność narracji i specyficzny „witkacowski” humor, ironię i groteskę. Rysunki te to prawdziwy „teatr wyobraźni, rozgrywający się na niewielkich kartkach papieru”.

mal. Witkacy