Piękną, zdolną, odważną, niezależną fotograf Lee Miller zagra Kate Winslet

Aktorka Kate Winslet wcieli się w postać Lee Miller w nowym filmie o amerykańskiej fotograf opartym na biografii jej syna Antony’ego Penrose’a. Z niecierpliwością czekamy na ekranizację. Dziś Lee Miller jest nazywana ikoną kobiecej fotografii, bo to artystka, która niezależnie od otaczających ją warunków umiała się w nich odnaleźć. Przed wojną – dzięki przyjaźni z artystyczną, awangardową śmietanką europejską – zajmowała się fotografią surrealistyczną, poszukującą nowych form wyrazu. W czasie wojny dokumentowała jej bezsens i dramat, nie epatując jednak brutalnością i nieszczęściem. Po wojnie, gdy razem z mężem zamieszkała w Anglii, najchętniej fotografowała codzienne radości, zwykłe, spokojne życie.

Bo tego "zwykłego życia" w młodości na pewno jej brakowało – zgwałcona w dzieciństwie, długo leczyła choroby, których nabawiła się w wyniku tego zdarzenia, przeżyła wojnę, podczas której jako fotoreporterka była w obozach Dachau i Buchenwald, jeździła na okupowane tereny, później też fotografowała siedziby hitlerowców.

 

Z każdego jej zdjęcia – czy to modowego (pracowała dla "Vogue"), czy reporterskiego (robiła zdjęcia m.in. dla "Life"), czy artystycznego, powstałego w wyniku współpracy z takimi postaciami XX-wiecznej sztuki jak Man Ray czy Jean Cocteau, bije radość życia, lekkość i – często wbrew rozsądkowi – piękno. Czy to dlatego, że sama Miller była niezwykle piękną kobietą?

 

[kn_advert]

 

30 kwietnia 1945 roku wojsko amerykańskie weszło do Monachium. Tego samego dnia rano ukrywający się w bunkrach Hitler popełnił samobójstwo. Wojna była praktycznie skończona, trwał triumfalny marsz wojsk amerykańskich i radzieckich przez Niemcy. Lee Miller wraz ze swoim partnerem, też fotoreporterem, Davidem E. Schermanem (który robił zdjęcia dla magazynu "Life") szli razem z wojskiem – znaleźli się więc w Monachium. Wędrując po mieście, trafili w końcu do prywatnego mieszkania Hitlera i tam Lee pozowała nago, siedząc w wannie, w której kilka lat wcześniej kąpał się jeden z największych zbrodniarzy w historii ludzkości (zdjęcie zrobił David E. Scherman, ale dziś nikt o tym nie pamięta – zdjęcie kojarzy się z Lee Miller).

 

Zdjęcie stało się ikoną ze względu na swoją niejasną wymowę. Bo mamy tu pomieszanie znaczeń – piękna kobieta siedzi nago w wannie, a jednak wiemy, że mieszkanie należy do dyktatora i mordercy. Jedni to zestawienie nazywają "piękna i bestia", drudzy twierdzą, że to dowód triumfu życia nad śmiercią, a jeszcze inni uważają, że Miller dokonała obrazoburstwa, że to chore fotografować się w wannie Hitlera, szczególnie w dniu jego samobójczej śmierci, w czasie gdy tragedia drugiej wojny światowej dopiero nabiera znaczenia. Te dylematy każdy widz musi rozstrzygnąć sam, jednak nie ma wątpliwości, że kontrowersje i niepokój, jakie wzbudziło to zdjęcie, na pewno pomogły mu przejść do historii.

 

Fot. David E. Scherman

 

Fot. Lee Miller, ok. 1930

 

Piknik: Nusch i Paul Eluard, Roland Penrose, Man Ray i Ady Fidelin, Île Sainte-Marguerite, Cannes, Francja, 1937, fot. Lee Miller

 

Fot. Lee Miller, 1937

 

Bombardowanie Cité d'Aleth, St Malo, 1944, fot. Lee Miller

 

Martwy straznik z SS, Dachau, Niemcy, 1945, fot. Lee Miller

 

Saul Steinberg na należącej do fotografki farmie Farley, 1953, fot. Lee Miller