Plany filmowe dla fotografa

Sądzę, że jedną z bardziej niedocenianych przez fotografów dziedzin wiedzy jest operatorstwo filmowe. Warto podpatrzeć, w jaki sposób zawodowcy tworzą plany filmowe. W zakresie pojęć kadru i układu elementów na fotografii wyróżnijmy więc trochę nazw, występujących w fascynującej ze wszech miar sztuce filmowej.

Obiekty w kadrze możemy rozmieścić w wieloraki sposób. W zależności od ogólnych zasad tego rozmieszczenia wyróżnić możemy:

1. Plan ogólny – przedstawia fotografowany obiekt w całości wraz z tłem, np. zrujnowany dom na tle zalesionych wzgórz, otoczony zdziczałym ogrodem.

Fot. Tomasz Baran "Pochłonięty przez Naturę"

2. Plan średni – ten sam zrujnowany dom może być skadrowany bez uwzględniania tła i z pominięciem charakterystycznych cech zdziczenia ogrodu. Plan średni jest planem w pewnym sensie fotoreporterskim, szybkim, gorącym. Uwypuklamy najistotniejszy element w całości, lecz na tyle mocno, by móc pominąć tło. Inaczej mówiąc, podkreślamy funkcję czy aspekt formalny fotografowanego obiektu.

[kn_advert]

3. Plan bliski – podkreślamy w nim jakiś najistotniejszy element obiektu, z całkowitym pominięciem relacji do i funkcji w otoczeniu. A więc w naszym przykładzie możemy wyodrębnić z naszego zrujnowanego domu portyk wejściowy wraz z drzwiami i dodatkowo okno z jakąś zamgloną postacią, prześwitującą przez nadbitą szybę.

Fot. Tomasz Baran "Pochłonięty przez Naturę" (detal)

4. Plan wielki – kadrując w planie wielkim, posuwamy wyodrębnienie do granic zrozumienia funkcji wyodrębnianego elementu. Z wykadrowanych w planie bliskim drzwi z oknem możemy wybrać np. stare, zardzewiałe zawiasy wraz z fakturą zbutwiałego drewna. W planie wielkim uwalniamy częściowo obiekt kadrowany od funkcji podkreślonej w planie średnim. Jest to przede wszystkim plan ekspresyjny i symboliczny. To fotograf decyduje o tym, jak podkreślić, właściwie na nowo stworzyć obiekt w fotografii. W tym rodzaju planu najbardziej liczy się zamysł fotografującego i szósty zmysł przewidywania, czy zdjęcie zostanie odebrane przez widza jako odpowiadające jego uczuciom i wrażliwości.

Czytaj także: Plany filmowe dla fotografa - duży plan