Problemy z wykorzystaniem wizerunku przez laureata Sony World Photography Awards

Przypadek Asghara Khamseha, fotoreportera, który pokonał w ostatnim konkursie Sony World Photography Awards tysiące konkurentów pokazuje, że problemy ze zgodą na wykorzystanie wizerunku mają charakter ogólnoświatowy. Przypomnijmy - Khamseh w cyklu „Ogień nienawiści” pokazał wizerunki osób zaatakowanych kwasem - zdobywając w konkursie nagrodę w wysokości 25 000 USD. Teraz jedna z bohaterek cyklu oskarża fotografa, że bezprawnie użył jej wizerunku.

Twierdzi ona, że zdjęcie miało służyć jedynie zainteresowaniu irańskich organizacji pozarządowych dla uzyskania pomocy w finansowaniu niezbędnych zabiegów medycznych - i nigdy nie wyrażała zgody na wykorzystanie go w jakimkolwiek innym celu. Dodatkowo oskarżyła fotografa o podanie nieprawdy, jakoby ofiary były pozostawione samym sobie. Tymczasem, jak mówi kobieta, teherańskie władze miejskie udzielają jej pomocy.

Sprawa może mieć swój finał w sądzie, a niekorzystny dla fotografa wyrok odbije się na całej jego karierze. Już teraz autor zdjęć przedstawiany jest w niekorzystnym świetle. A przecież trudno jednoznacznie stwierdzić, jak było naprawdę i kto ma rację. Pokaże to dopiero proces (choć i tu nie możemy mieć stuprocentowej pewności). Irańskie władze zapewne nie są zachwycone nagłaśnianiem kwestii przemocy wobec kobiet w swoim kraju. Stąd niektórzy mogą formułować różne tezy - np. taką, iż wystąpienie bohaterki fotoreportaży nie jest całkowicie spontaniczne i zostało w jakiś sposób sprowokowane przez polityków.

Te spekulacje są oczywiście dość swobodną odpowiedzią na inne spekulacje, iż fotograf "z pewnością być może chyba jest na pewno winny", tym trudniejszą, iż niekwestionowanym jest ogrom tragedii i trauma, z jaką muszą zmagać się ofiary przemocy.

Jeżeli fotograf nie dysponuje odpowiednim pisemnym dokumentem lub odpowiednim zestawem świadków, będzie miał kłopoty. I to właśnie pokazuje jak istotne jest sporządzanie dokumentacji dla swoich dzieł - nawet, jeśli w momencie ich powstania panowała obopólna zgoda co do ich przyszłego wykorzystania.

Fot. Asghar Khamseh