W obiektywie: klasztory - skarby, życie i imprezy cykliczne

Klasztory nigdy mnie jakoś szczególnie nie interesowały. Kojarzyły mi się z nimi głównie skutecznie wbite do głowy kampaniami reklamowymi podejrzanie brzmiące „sekrety mnicha” albo brodaci jegomoście zachwalający spożywanie ziół. Sytuację nieco poprawiła adaptacja „Imienia Róży” Umberto Eco i niezapomniana kreacja Sean’a Connery, ale i tak nie do tego stopnia bym marzył o plenerze fotograficznym w murach klasztornych. Los jak to często bywa okazał się złośliwy - musiałem sfotografować obiekty świętokrzyskiej części Szlaku Cystersów - klasztory w Jędrzejowie, Koprzywnicy i Wąchocku.

Wszystkich zainteresowanych robieniem zdjęć w klasztorach od razu uprzedzam - ze względu na ich specyfikę zawsze należy wcześniej skontaktować się z osobami odpowiedzialnymi za udostępnianie budynków do zwiedzania. Jest to konieczne choćby po to by dowiedzieć się czy będziemy mogli na przykład użyć statywów i czy w interesującym nas terminie nie są planowane uroczystości, które moglibyśmy zakłócić sesją zdjęciową, itd. Co do zasady we wnętrzach obiektów klasztornych nie można używać lamp błyskowych, a fotografowanie w niedziele lub dni świąteczne z oczywistych względów jest niemile widziane (dotyczy do zwłaszcza kościołów przyklasztornych).

Klasztor w Wąchocku – widok ogólny

Wąchock – muzeum klasztorne

Kościoły to zazwyczaj najatrakcyjniejsze budynki zespołów klasztornych. Bardzo często są one bogatsze niż „zwyczajne” świątynie, co wynika między innymi z działalności misyjnej Cystersów. Malowidła i rzeźby na ołtarzach bardzo często pełne są symboliki wynikającej z tradycji zakonu. Przykładem takich nietypowych elementów w wystroju kościoła mogą być płaskorzeźby zdobiące ściany w pobliżu ołtarza głównego w Koprzywnicy - figury mają rysy Indian południowoamerykańskich.

Koprzywnica – widok ogólny

Koprzywnica – „indiański” element wystroju kościoła

Koprzywnica – detal wnętrza kościoła

Anioły zdobiące filary podtrzymujące strop też nie są typowe - jeden z nich trzyma w ręku uciętą głowę mężczyzny, drugi trójząb budzący raczej piekielne a nie niebiańskie skojarzenia. Na szczególną uwagę zasługuje jedyny w Polsce wolnostojący nagrobek typu sarkofagowego, zdobiony płaskorzeźbami pochowanych w nim braci Niedrzwickich. Niemniej interesujący jest przylegający do kościoła budynek klasztoru (obecnie w remoncie).

Szczególnie okazałym zespołem klasztornym jest ten w Jędrzejowie. W oczy rzuca się przede wszystkim kościół, bogaty w detale zewnętrzne. Wnętrze nie jest tak bogate jak świątyni w Koprzywnicy, ale warto poświęcić chwilę czasu na fotografowanie organów i ołtarza głównego. Z kolei miłośnicy malowideł ściennych będą w swoim żywiole w przyklasztornym kościele w Wąchocku - ornamenty i zdobienia są wyjątkowo bogate, pełne symboli.

Jędrzejów – widok ogólny na klasztor

Jędrzejów – wnętrze kościoła

Strona 1

Strona 2

Jędrzejów – organy

We wszystkich trzech obiektach cysterskich uderza bogactwo wystroju kościołów i surowa prostota budynków klasztornych. W obiektach tego typu szczególnie dobrze sprawdzają się obiektywy szerokokątne, warto też pokusić się o wykonanie składających się z kilku-kilkunastu zdjęć panoram.

Jędrzejów – widok ogólny na klasztor

Koprzywnica – kapitularz

Wąchock – podziemia klasztorne z ekspozycją zabytków

Przy niektórych klasztorach często organizowane są cykliczne imprezy plenerowe. W świętokrzyskim prym pod tym względem wiedzie klasztor w Koprzywnicy - oprócz tradycyjnie odbywających się w Wielką Sobotę „Bziuków”, czyli pokazu wydmuchiwania słupów ognia przez miejscowych strażaków podziwiać można turnieje rycerskie. O ile stały się dosyć popularną formą rozrywki o tyle okazja sfotografowania rycerzy na tle zabytkowych budynków klasztornych jest bardzo ciekawą propozycją dla fotografa. Imprezom tego typu zazwyczaj towarzyszą pokazy artylerii, tańców dworskich i pojedynków na broń białą.

Wąchock – wnętrze kościoła

Jędrzejów – organy

Koprzywnica – pomieszczenia poklasztorne

Z całą pewnością klasztory, nie tylko te ze Szlaku Cystersów, są interesujące z fotograficznego punktu widzenia. Każdy na pewno znajdzie coś godnego uwagi, a przede wszystkim godnego uwiecznienia na matrycy lub kliszy.

Ernest Klauziński
www.ckfoto.pl