Wszyscy kochają polaroida

Zimą ubiegłego roku firma Polaroid ogłosiła wstrzymanie produkcji tak uwielbianych na świecie materiałów fotograficznych. Mimo że znał je cały świat, w epoce cyfrowej szefowie firm nie znaleźli już dla siebie i swojego produktu miejsca. A jednak. Kilka dni temu okazało się, że prawa o produkcji tego materiału wykupiła inna firma i nie dość, że wznowi produkcję, to jeszcze ma pomysł, by stworzyć polaroida cyfrowego.

Philippe Halsman, ‘Portrait of Weegee’ 1961 © Philippe Halsman Archive ArchivePhilippe Halsman, ‘Portrait of Weegee’ 1961 © Philippe Halsman Archive

Ta informacja na pewno wywołała radość u wielu fotografujących – bo bez dwóch zań: polaroid jest najbardziej „kultowym” z materiałów fotograficznych. Co prawda niewielu jest fotografów, którzy cała swoją twórczość związali właśnie z tą techniką. Polaroid w życiu fotografa pojawia się często, ale zazwyczaj jako epizod, przygoda, wynik chęci zmierzenia się z czymś nowym.

Lucas Samaras, Phototransformation, 6/2/76, Unique Polaroid
Photograph: Lucas Samaras/Atlas Gallery

I takie własnie podejście artystów do wynalezionej w 1947 roku techniki ma dwa skutki. Pierwszy z nich to bankructwo firmy – bo mimo że wiele osób po polaroida sięga, niewielu kupuje go regularnie. Drugi skutek jest jednak o wiele przyjemniejszy – dziesiątki znanych, cenionych fotografów, „klasyków” ma swoim koncie epizod z polarodiem. I to dopiero jest uczta la wiza – zobaczyć, jak się tą specyficzną w końcu techniką posługiwali bardzo różni twórcy.
Taką okazję daje właśnie londyńska Atlas Gallery, w której zebrano polaroidy autorów, których jak wiemy dzieli wszystko – od Ansela Adamsa, przez Walkera Evansa i Andre Ketresza, po Helmuta Newtona, Andy`ego Warhola czy reporterów Agencji Magnum. Każdy z nich przeżył – dłuższą lub krótszą – „przygodę” z polarodiem.

Walker Evans, Untitled 1974, Unique Polaroid © Walker Evans Archive, Metropolitan Museum of Art, Courtesy of Andrea Rosen Gallery/Atlas Gallery

Jedni nie zmienili swoich zainteresowań i w na nowym materiale robili zdjęcia „w swoim stylu”. Helmut Newton nadal fotografował posągowe nagie piękności, Nobuyoshi Araki też pozostał kręgu erotyczno-prowokacyjnym; Andre Ketresz i za pomocą polaroidu umiał stworzyć poetyckie, nastrojowe obrazy. Na wystawie można zobaczyć portrety i autoportrety Andy`ego Warhola, uderzające, kolorowe, nasycone nie tylko barwą, ale i siłą wyrazu. Zaskoczeniem na pewno są prace Walkera Evansa, który – jak się okazało – po wzięciu polaroidu do rąk stawał się wrażliwy na detal: w galerii można zobaczyć sfotografowane przez niego geometryczne, graficzne fragmenty plakatów lub napisów reklamowych.

André Kertész, ‘May 24, 1979’ 1979, Unique Polaroid © Estate of André Kertész/Higher Pictures, Courtesy of Stephen Bulger Gallery

Dla jednych informacja o wznowieniu produkcji polaroidów była wielką radością, dla innych cyfrowy polaroid to już „nie będzie to” i tak czy siak technika odejdzie w zapomnienie. Niezależnie od tego, jak skończy się ta „reaktywacja” nie ma wątpliwości, że ten niedoskonały przecież materiał fotograficzny ma już swoje stałe miejsce w historii.

Wystawa 'Polaroid: Exp 09.10.09’ czynna jest od 9 października do 28 listopada w Atlas Gallery, 49 Dorset Street w Lonynie.
Więcej na www.atlasgallery.com

Andy Warhol, Self Portrait in Fright Wig, 1986, Unique Polaroid © The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc.


Helmut Newton, ‘Sylvia in my Studio, Paris’ 1981, Unique Polaroid © Estate of Helmut Newton
Jim Goldberg, Greece 2004 (from Open See), Unique Polaroid, with text
Photograph: Jim Goldberg/Magnum Photos