Jestem przedmiotem, część IV - biżuteria

Czytaj także:

• część I, produkty na Allegro
• część II, szkło i płyny
• część III, bielizna

Na czym polega ta wyjątkowość biżuterii, przez którą większość prób jej uwiecznienia na zdjęciach owocuje nie takimi rezultatami, jakie spodziewał się ujrzeć fotograf? Częściowo przez swoją specyfikę - przedmioty drobne, często misternie wykonane, a przy tym błyszczące, odbijające światło, miejscami przezroczyste, a miejscami matowe nie są proste do sfotografowania. Na przeszkodzie stają również... nasze przyzwyczajenia. Reguły wpajane nam przy okazji "zwyczajnej" fotografii produktowej (czy w ogóle samej sztuki fotograficznej) nie zawsze bowiem sprawdzają się w sytuacji, kiedy przychodzi nam wykonać zdjęcie pięknej bransolety, naszyjnika, czy też pierścionka. Kiedy jednak już wiemy, jak zacząć, to okazuje się, że fotografowanie biżuterii wcale nie musi być aż takie trudne.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/8, 400 ISO światło błyskowe
Niezależnie od tego czy przedstawiamy jakiś przedmiot w całości czy tylko jego detal, fotografowanie biżuterii stawia przed nami specyficzne wyzwania. Tylko sprostanie im wszystkim pozwoli nam osiągnąć sukces. (Fot. Dawid Petka)

 

Studio i sprzęt do fotografowania

Zaczniemy od miejsca, w którym będziemy wykonywać nasze zdjęcia, ustawienia oświetlenia oraz oczywiście opisania niezbędnego sprzętu fotograficznego. Wbrew pozorom warunki nie są specjalnie wygórowane: niewielkie pomieszczenie ze średniej wielości stołem bezcieniowym i wiszącą dokładnie nad nim lampą błyskową zaopatrzoną w duży softboks – w naszym przypadku ten ostatni miał wymiary 180×100 cm i wisiał nisko nad blatem, zapewniając bardzo rozległe źródło miękkiego światła.
 

1 – lampa błyskowa z dużym prostokątnym softboksem 2 – stół bezcieniowy 3 – fotografowany przedmiot

 

Jeszcze bardziej niewyszukany był zestaw, którym wykonywaliśmy zdjęcia. Stanowiła go lustrzanka formatu 35 mm Nikon D700 z obiektywem 105 mm f/2,8G AF-S VR Micro-Nikkor. W przypadku fotografowania drobnych, a przy tym bardzo precyzyjnie wykonanych przedmiotów, takich jak biżuteria, połączenie aparatu o dużym przetworniku obrazu oraz obiektywu makro jest najlepszym rozwiązaniem. Ze wszystkich "szkieł" tego typu, wspomniany powyżej model sprawdza się najlepiej, ponieważ umożliwia znaczne odsunięcie się od fotografowanego przedmiotu, a ponadto jego ogniskowa i jakość optyczna zapewniają obraz o bardzo naturalnej geometrii. To również jest ważne w przypadku wykonywania zdjęć biżuterii – zwłaszcza takich, gdzie przedmiot wypełnia cały kadr (a z takimi w przypadku profesjonalnej fotografii produktowej mamy do czynienia). Doskonale do fotografowania biżuterii nadają się też obiektywy tilt & shift, a zwłaszcza model 85 mm f/2,8D PC-E NIKKOR, który ze względu na idealną ogniskową, dość wysoką skalę odwzorowania oraz możliwość swobodnego regulowania płaszczyzny ostrości znakomicie sprawdza się podczas wykonywania zdjęć drobnych przedmiotów. Więcej na jego temat piszemy na ostatniej stronie tego artykułu.

[kn_advert]

Gdy studia brak

Czy jednak brak któregoś z opisanych w poprzednim rozdziale elementów wyposażenia naszego miejsca pracy oznacza, że nie mamy nawet co myśleć o fotografowaniu biżuterii? Otóż niekoniecznie. Tak naprawdę warunkiem uzyskania dobrych efektów jest dysponowanie źródłem stałego, jak najlepiej kontrolowanego i przede wszystkim silnie rozproszonego źródła światła. W naszym przypadku zapewniał je zawieszony nisko nad blatem stołu prostokątny softboks. Jeżeli nie dysponujemy takim oświetleniem, to możemy sobie poradzić nieco inaczej. Kluczowe w takiej sytuacji będzie znalezienie pomieszczenia o ścianach i suficie w neutralnym kolorze – białych lub jasnoszarych – i w miarę możliwości nieumeblowanego oraz zaopatrzenie się w dwie bezprzewodowo sterowane lampy błyskowe, które skierowane w sufit zamienią go w wielki softboks.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/8, 400 ISO światło błyskowe
W przypadku fotografowania biżuterii, a zwłaszcza przedmiotów wykonanych ze srebra, złota i innych cennych metali (a więc połyskliwych), uzyskanie bardzo miękkiego światła jest podstawowym warunkiem powodzenia. Bez tego nie mamy co myśleć o udanych zdjęciach. (Fot. Dawid Petka)

Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość uzyskania bardzo dobrze rozproszonego światła - sufit będzie w takiej sytuacji największym softboksem, jaki można sobie wyobrazić. Niestety odbędzie się to za cenę gorszej kontroli nad kierunkiem padania światła oraz ogólnie niższą mocą takiego zestawu oświetleniowego – po pierwsze z uwagi na to, że tak duża powierzchnia sufitu spowoduje większe rozproszenie światła poza obręb fotografowanej sceny, a po drugie z uwagi na mniejszą moc lamp systemowych w porównaniu do fleszy studyjnych. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby skierować w sufit lampy studyjne o dużej mocy, jednak w takim wypadku nadal potrzebne będą nam dwie, tak aby uzyskać równomierny rozkład światła odbijającego się od sufitu.

 

Tło – rzecz szczególnie istotna

Oprócz stołu, źródła światła i aparatu, każdy fotografujący biżuterię powinien zaopatrzyć się również w zestaw akcesoriów, które umożliwią mu uzyskanie odpowiednich efektów wizualnych związanych z tłem przedstawianych na zdjęciach jubilerskich cacek. Co ciekawe, lista ta okazuje się być niezbyt rozbudowana. Podstawową cechą tła stosowanego do fotografowania biżuterii jest jego neutralny odcień – ta cecha jest wspólna praktycznie dla wszystkich teł stosowanych w tego rodzaju fotografii. Najczęściej używane jest lekko (ale naprawdę lekko) błyszczące tło, czyli takie, jakie stosuje się w większości klasycznych stołów bezcieniowych. Niepodświetlone od spodu pozwala ono na uzyskanie delikatnych, miękkich cieni. Jeżeli nie chcemy mieć cieni w ogóle, a fotografowany przez nas przedmiot spoczywa na powierzchni stołu, to musimy zaopatrzyć się w blat z podświetlonego dodatkowo od spodu (pamiętajmy, aby temperatura barwowa takiego źródła światła była identyczna z tą, jaką charakteryzuje się oświetlenie główne!) mlecznobiałego pleksiglasu.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/25 s, 105 mm, f/15, 100 ISO światło błyskowe
Uzyskanie efektu wyraźnego, zanikającego odbicia fotografowanego przedmiotu wymaga położenia pod nim arkusza przezroczystej płyty pleksiglasowej. (Fot. Dawid Petka)

Nieco inaczej postąpimy, gdy naszym celem jest wykonanie zdjęcia jakiegoś pięknego przedmiotu z widocznym jego wyraźnym odbiciem. W takiej sytuacji powinniśmy zaopatrzyć się w duży kawałek przezroczystego pleksiglasu (UWAGA: ten materiał bardzo łatwo się rysuje, a rysy mogą być na zdjęciach widoczne!), na którym fotografowany przedmiot kładziemy lub nad którym go wieszamy. Jeżeli chcemy, aby tło było czarne, a odbicie było nadal widoczne, należy pod przezroczystą taflą rozłożyć arkusz czarnego papieru. Ten sam papier (lub spory kawałek filcu) już bez pleksy zapewni nam kompletnie czarne, pozbawione wszelkich szczegółów tło – pamiętajmy jednak, że aby coś takiego było możliwe, światło musi być mocno rozproszone, ponieważ skupiony błysk może powodować widoczne w tle odblaski.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/8, 400 ISO światło błyskowe
Delikatny cień najlepiej jest zachować w przypadku zdjęć przedmiotów z materiałów naturalnych i względnie matowych, takich jak drewno czy masa perłowa. Jeżeli jest zbyt mocny, możemy go wyeliminować stosując delikatne doświetlenia z przodu lub od dołu. (Fot. Dawid Petka)

 

Zdecydowanie nie należy się zaopatrywać w tła barwne, ponieważ mogą one wprowadzić do zdjęć niepożądane zabarwienia, gdy odbijające się od nich światło oświetli z którejś strony fotografowaną przez nas biżuterię. Jeżeli zależy nam na tym, aby zdjęcie miało kolorowe tło, będziemy musieli postąpić nieco inaczej – o tym jednak opowiemy sobie już na następnej stronie tego artykułu. Warto pamiętać, że w przypadku studia improwizowanego (ze światłem błyskowym odbijanym od sufitu) podobny problem jak ten związany z barwnym tłem, choć na nieco mniejszą skalę, będzie naszym udziałem zawsze, gdy przyjdzie nam fotografować w pomieszczeniu o kolorowych ścianach. Uważajmy zatem – materiały używane do wyrobu biżuterii wykazują imponującą wręcz zdolność "łapania" i odbijania barw.

 

 

Przygotowania do sesji

Jak fotografować?

Kiedy mamy już gotowe studio - niezależnie od tego, czy jest ono stacjonarne czy improwizowane - możemy rozpocząć sesję. Zaczniemy od odpowiedniego ustawienia aparatu, zarówno pod względem parametrów i funkcji, jak i pozycji w stosunku do fotografowanych rzeczy, a następnie przejdziemy do spraw związanych z samą biżuterią.

 

Ustawienie aparatu

Pierwszym krokiem do uzyskania jak najlepszej jakości zdjęć produktowych, których temat stanowi biżuteria, jest właściwe ustawienie aparatu z uwzględnieniem czekających nas wyzwań. W tym momencie musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, co chcemy osiągnąć: uzyskać udane zdjęcia biżuterii przedstawiające ją w dość znacznym powiększeniu (z tego m.in. powodu najlepiej do tego zadania nadaje się stosunkowo długoogniskowy obiektyw makro), charakteryzujące się wysokim poziomem odwzorowywanych szczegółów i wysoką głębią ostrości. W tym momencie spotykamy się z pierwszym problemem: optymalną ostrość rejestrowanego obrazu uzyskamy przy przysłonie obiektywu ustawionej w zakresie f/8-f/11, co w wielu przypadkach może okazać się zbyt małą wartością, aby uwiecznić na zdjęciu pod kątem mniejszym niż 90 stopni coś większego od pierścionka w taki sposób, aby wszystkie elementy fotografowanego przedmiotu były ostre. Jak bowiem wiadomo, głębia ostrości przy wykonywaniu zdjęć o tak dużej skali odwzorowania nie należy do największych.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/9,5, 200 ISO światło błyskowe
Tego typu zdjęcia biżuterii, gdzie fotografowany obiekt jest praktycznie dwuwymiarowy, można wykonać nawet przy znacznie otwartej przysłonie. Gdyby jednak brosza leżała fotografowana pod kątem około 30 stopni, to objęcie jej całej głębią ostrości obiektywu byłoby już dużo trudniejsze. (Fot. Dawid Petka)

 

Co zatem powinniśmy zrobić? Poświęcić drobne detale zdjęcia fotografując z maksymalnie przymkniętą przysłoną? Niestety w wielu przypadkach nie zagwarantuje nam to powodzenia, o czym dobrze wiedzą uprawiający fotografię makro – głębia ostrości przy fotografowaniu przy wysokich skalach odwzorowania jest tak niska, że niekiedy nawet maksymalne przymknięcie przysłony nie pozwala uchwycić w pełnych detalach danego obiektu. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest trzymanie się umiarkowanych wartości przysłony i nie przymykanie jej bardziej niż wynosi optymalny zakres dla naszego obiektywu. Jeżeli natomiast to nie wystarczy do uzyskania takiej głębi ostrości, jakiej potrzebujemy, to najlepiej będzie skorzystać z nieco innej techniki – tej, którą opisujemy dokładniej na następnej stronie tego artykułu.

Jeśli chodzi o czas naświetlania, to nim tak naprawdę nie musimy się przejmować, jako że naszym źródłem światła jest tak naprawdę tylko lampa błyskowa (światło zastane jest przy jej wydajności na tyle słabe, że można je praktycznie zupełnie pominąć w obliczeniach). Prawie wszystkie zdjęcia na potrzeby tego artykułu wykonano przy czasie naświetlania wynoszącym 1/60 s, a niektóre nawet znacznie dłuższym. Pamiętajmy, że w sytuacji gdy scena oświetlana jest wyłącznie przez flesz, to jego trwający ułamek sekundy błysk "zamraża" w kadrze wszelki ruch, przez co uzyskanie poruszonego kadru jest praktycznie niemożliwe.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/9,5, 800 ISO światło błyskowe
Często fotografowany przedmiot należy zawiesić nad powierzchnią stołu, aby lepiej wyseparować go od jego cienia bądź też odbicia. W tym celu dobrze jest wykorzystać jasną nitkę, którą następnie usunie się bez większych trudności w programie graficznym. (Fot. Dawid Petka)

 

Regulowanie ekspozycji możliwe jest w takiej sytuacji praktycznie tylko na dwa sposoby: poprzez manipulowanie natężeniem błysku oraz czułością ISO. Zwiększenie tego drugiego parametru, choć niezbyt zalecane, często jest konieczne gdy przymykamy mocno przysłonę - do f/11 lub bardziej. W trakcie sesji staraliśmy się jednak nie przekraczać czułości 800 ISO. Choć poziom szumów generowanych przy dobrym oświetleniu przez Nikona D700 jest znikomy nawet przy czułości dochodzącej do 6400 ISO, to jednak nieuchronny efekt uboczny takich ustawień, jakim jest redukcja dynamiki tonalnej matrycy aparatu, jest zjawiskiem w tym konkretnym przypadku niedopuszczalnym.

Nie trzeba oczywiście specjalnie dodawać, że wszystkie zdjęcia wykonywane były w formacie RAW – i nie chodzi tu nawet o balans bieli (ten dobrze jest mieć prawidłowo ustawiony choćby po to, żeby móc dobrze ocenić poprawność zdjęcia zaraz po jego wykonaniu). Prawdziwy powód jest znacznie ważniejszy: są nim większe możliwości w zakresie rejestrowania scen o znacznej tonalności, co okazuje się bardzo użyteczne podczas fotografowania przedmiotów błyszczących, odbijających i załamujących światło.

 

Wykorzystywanie przepaleń

Jednym z najważniejszych przyzwyczajeń, jakich fotograf nabywa w trakcie swojej pracy jest dążenie do unikania w zdjęciu prześwietleń. Innymi słowy, uczy się tak ustawiać ekspozycję, aby w miarę możliwości na zdjęciu nie pojawiły się obszary czystej bieli, niezawierające żadnych informacji wizualnych, które dałoby się odzyskać. Podczas fotografowania biżuterii okazało się jednak, że należy odrzucić te nawyki, ponieważ przepalenia stanowią ważny element kompozycyjny większości zdjęć przedstawiających interesujące nas przedmioty.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/8 s, 105 mm, f/16, 100 ISO światło błyskowe
Powyższe zdjęcie zostało w całości oparte na odpowiednio wykorzystanych przepaleniach. Największą trudnością związaną z fotografowanym pierścionkiem było takie ustawienie kierunków padania światła, aby odblaski zostały podkreślone i ograniczone przez wyraźne granice zarówno metalu, jak i wprawionego weń kamienia. (Fot. Dawid Petka)

 

Odbicia i blaski widoczne na zdjęciu to nic innego jak właśnie przepalenia o różnej intensywności i rozmiarach. W sytuacji gdy fotografowany pierścionek, naszyjnik, kolczyk, czy jakikolwiek inny przedmiot jest bardzo błyszczący, może się okazać, iż przepalenia stanowią tak naprawdę sporą część jego powierzchni i - co najważniejsze - nie należy z nimi walczyć. Manipulując ekspozycją oraz jasnością zdjęcia już za pomocą komputera można wprawdzie uzyskać takie naświetlenie kadru, że przepalenia te nie będą widoczne. Da to jednak zgoła odmienny efekt od oczekiwanego: uzyskane w ten sposób obszary szarości (nawet bardzo jasnej) będą przedstawiały się bardzo niekorzystnie.

Jak więc "zagrać" przepaleniami w fotografii wyrobów jubilerskich, aby obszary bieli nie raziły, lecz wyglądały dobrze i naturalnie? Warunek tak naprawdę jest jeden: zarówno kontury przedmiotu, jak i widoczne na nim ważne detale muszą pozostawać wyraźne i nienaruszone. Osiągnięcie tego celu jest już jednak znacznie trudniejsze niż jego sformułowanie i wymaga wielu prób z ustawianiem tuż poza kadrem białych powierzchni odbijających, które będą oświetlały fotografowany przedmiot we właściwy sposób. Warto zauważyć, że twórcze wykorzystywanie przepaleń to jedna z najważniejszych technik w tej odmianie fotografii produktowej.

[kn_advert]

Ostrożnie z tym, co fotografujemy

Przystępując do fotografowania biżuterii musimy pamiętać o jednym: złoto (podobnie jak wiele innych materiałów używanych do wyrobu ozdób) jest miękkie i podatne na zarysowania, a aparat widzi wszystko. Dobrze wykonane zdjęcie pierścionka czy kolczyka może ukazać na nim ślady zużycia, których w normalnych okolicznościach byśmy nie zauważyli. Jest to szczególny problem podczas fotografowania biżuterii używanej, a zwłaszcza starej – choć i podczas fotografowania przedmiotów nowych należy zachować szczególną ostrożność, aby ich nie uszkodzić.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/8, 400 ISO światło błyskowe
Widoczne powyżej zdjęcie bransolety ma dwa felery, których nie zauważył fotograf. Są nimi wytarcie wewnętrznej powierzchni przedmiotu oraz odprysk na jednej z krawędzi. Wyeliminowanie tego drugiego byłoby bardzo proste i sprowadzałoby się do odpowiedniego ułożenia bransolety, natomiast widoczność wytarć można zmniejszyć poprzez ustawienie aparatu pod nieco innym kątem lub odpowiednie manipulowanie oświetleniem. (Fot. Dawid Petka)

 

Co zatem możemy zrobić, aby już po skończonej sesji nie okazało się, że wymaga ona powtórzenia? Ponieważ wielu usterek nie widać ani gdy się patrzy przez wizjer ani też na wyświetlaczu LCD aparatu (jest on po prostu zbyt mały), to jeżeli tylko możemy, powinniśmy skorzystać z możliwości jakie daje nowoczesna fotografia produktowa i zaopatrzyć nasze studio w przenośny komputer lub chociaż podłączany do aparatu monitor. Dzięki temu wykonane zdjęcia będziemy mogli obejrzeć natychmiast po wykonaniu i w razie potrzeby przeciwdziałać problemom.

Przeciwdziałanie to można sprowadzić do dwóch czynności. Po pierwsze, możemy przedmiot (lub aparat) ustawić tak, aby problem (niezależnie od tego, czy jest nim rysa, ukruszenie, czy cokolwiek innego) przestał być widoczny. Metoda ta sprawdza się dobrze w stosunku do lokalnych uszkodzeń i przedmiotów możliwych do sfotografowania z różnych perspektyw. Drugie rozwiązanie polega na takim operowaniu światłem - jego kierunkiem padania i intensywnością – aby usterka przestała być widoczna. Działanie to wymaga niejednokrotnie wielu prób i sporego doświadczenia, ale odpowiednio przeprowadzone pozwala ukryć mniejsze, choć bardziej rozległe uszkodzenia, takie jak wytarcia i inne oznaki zużycia. Pamiętajmy, że nawet przy silnie zmiękczonym świetle, wprowadzenie do sceny jednego bądź kilku dodatkowych ekranów odbijających z boków lub przodu potrafi dość znacznie zmienić wygląd tego, co fotografujemy.

 

 

Techniki specjalne

W tym momencie przejdziemy do opisu kilku nieco bardziej zaawansowanych technik związanych z fotografowaniem biżuterii, wymagających niejednokrotnie ingerencji cyfrowej w zarejestrowany przez aparat obraz. W przypadku zdjęć przedstawiających biżuterię techniki te są często niezbędne z uwagi na specyficzne cechy tej odmiany fotografii. Oglądając wyroby jubilerskie spodziewamy się perfekcji wykonania i tak samo jest ze zdjęciami – muszą być one jak najbardziej idealne, ponieważ w innym przypadku odbiorca ich nie zaakceptuje. Wymaga to już pewnych czynności edycyjnych i retuszu.

 

Maksymalizacja głębi ostrości

Tak jak już to zasygnalizowaliśmy na poprzedniej stronie tego artykułu, fotografując biżuterię często spotkamy się z sytuacją, w której niezależnie od ustawienia wartości przysłony, uzyskanie głębi ostrości obejmującej cały interesujący nas przedmiot będzie niemożliwe. W takiej sytuacji konieczne będzie odwołanie się do techniki polegającej na wykonaniu kilku zdjęć o ostrości ustawionej na różne obszary danego obiektu, a następnie takie ich połączenie w programie graficznym, aby końcowa fotografia odznaczała się idealną ostrością we wszystkich częściach kadru. Ten pozornie skomplikowany zabieg jest w rzeczywistości dosyć banalny do przeprowadzenia, o ile tylko podczas fotografowania przestrzegać będziemy kilku zasad.
 

[converttable end="1"]

zdjęcie 1

zdjęcie 2

zdjęcie 3

Materiał zdjęciowy zrealizowany na potrzeby tego rozdziału powstał z połączenia ze sobą trzech fotografii odznaczających się ostrością ustawioną na różne części bransoletki. Widoczne przy bezpośrednim porównaniu przesunięcie występujące pomiędzy kolejnymi kadrami nie jest najmniejszym problemem dla funkcji automatycznego wyrównywania warstw dostępnej w Photoshopie i innych edytorach graficznych. (Fot. Dawid Petka)

[converttable] 

Zaczynamy od przygotowania aparatu do wykonania zdjęć. W tym celu ustalamy właściwą ekspozycję, dobieramy wartość przysłony tak, aby uzyskać obraz fotograficzny o jak najlepszej jakości (najczęściej oznacza to ustawienie w okolicach f/8–f/11) i stawiamy aparat na statywie. Od tego momentu musimy dopilnować, aby podczas wykonywania zdjęć aparat nie został przestawiony, a jedyne manipulacje przy nim odbywały się na poziomie pierścienia przysłony oraz oczywiście spustu migawki. Następnie wykonujemy dwa lub trzy zdjęcia – jedno z ostrością ustawioną na przednią część przedmiotu, drugie z ostrością ustawioną na jego tył oraz (w przypadku nieco większych przedmiotów) trzecie, wyostrzone na środek.

Gotowe fotografie kopiujemy na dysk twardy komputera i (w przypadku gdy zdjęcia zapisane były w formacie RAW) wywołujemy z dokładnie takimi samymi parametrami obróbki wstępnej. Tak otrzymany materiał źródłowy otwieramy w dowolnym programie graficznym umożliwiającym pracę w oparciu o mechanizm warstw – może być to np. Photoshop lub darmowy Gimp. W nowym projekcie ustawiamy zdjęcia w taki sposób, aby znalazły się kolejno na następujących po sobie warstwach i wyrównujemy wykorzystując w tym celu wspólne, ostre fragmenty kolejnych fotografii. Należy zauważyć, że wiele edytorów graficznych dysponuje narzędziami umożliwiającymi automatyczne wyrównywanie warstw i są to funkcje działające bardzo skutecznie, warto więc z nich korzystać. Kolejną i zarazem ostatnią czynnością do wykonania jest usunięcie obszarów nieostrych z każdego zdjęcia. Najlepiej jest to przeprowadzić za pomocą mechanizmu masek obrazu, którego największą zaletą jest możliwość dokonania poprawek w sytuacji, gdyby coś poszło nie tak, jak trzeba.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/8, 800 ISO światło błyskowe
Gotowy obraz po zmontowaniu odznacza się idealną ostrością wszystkich fragmentów fotografowanej biżuterii, niezależnie od tego, pod jakim kątem wykonywaliśmy zdjęcie. (Fot. Dawid Petka)

 

Podczas pracy nad tego typu zdjęciem należy pamiętać o dwóch ważnych kwestiach, jeżeli zależy nam na bezproblemowej pracy. Istnienie pierwszej z nich już zasygnalizowaliśmy: aparat pomiędzy kolejnymi ujęciami nie może być przestawiany ani potrącany. Kończy się to bowiem najczęściej zmianą perspektywy obrazu, a to z kolei uniemożliwia prawidłowe połączenie ze sobą kolejnych kadrów. Drugi problem wiąże się z konstrukcją niektórych modeli obiektywów, które podczas zmiany punktu ostrości zmieniają również długość ogniskowej. Prowadzi to do wykonywania zdjęć źródłowych o odmiennym stopniu powiększenia obrazu. Wprawdzie wiele ze wspomnianych wcześniej algorytmów automatycznego wyrównywania warstw radzi sobie i z tym problemem, ale jeżeli tak nie jest, to zmuszeni będziemy dokonać tego samodzielnie. Pomóc może odsunięcie się z aparatem od przedmiotu, ponieważ tego typu zjawisko występuje najczęściej podczas fotografowania z niewielkiej odległości.

[kn_advert]
 

Obiektywy specjalistyczne

Na samym początku artykułu wspomnieliśmy o możliwości użycia podczas fotografowania biżuterii obiektywu typu tilt & shift o ogniskowej typowej dla "szkła" portretowego. Z jakimi zaletami wiąże się użycie tego typu konstrukcji i dlaczego osoba zajmująca się wykonywaniem zdjęć wyrobów jubilerskich powinna rozważyć wydanie niemałej przecież kwoty na tak specyficzny sprzęt, który nie dysponuje nawet autofocusem? Przyjrzyjmy się możliwościom konstrukcji z rodziny PC-E w tym zakresie na przykładzie modelu 85 mm f/2,8D PC-E NIKKOR.

85 mm f/2,8D PC-E NIKKOR – obiektyw pod wieloma względami wręcz stworzony do fotografowania biżuterii, choć wymagający od fotografa sporych umiejętności. (Fot. Nikon)

 

Czym są obiektywy typu tilt & shift? To bardzo ciekawa grupa optyki pozwalająca (na wzór aparatów wielkoformatowych wyposażonych w miech, gdzie funkcja taka jest standardem) przesunąć lub odchylić w stosunku do pierwotnej osi swój tor optyczny. Zabieg taki pozwala m.in. wykonywać zdjęcia wysokich budynków bez potrzeby zadzierania aparatu w górę (co z kolei umożliwia uniknięcie efektu zbiegu perspektywy i tym samym wrażenia, jakoby fotografowany budynek przechylał się do tyłu) oraz daje możliwość kreatywnego manipulowania głębią ostrości. Obydwie te cechy są bardzo przydatne podczas fotografowania biżuterii, ponieważ pozwalają uniknąć zniekształceń geometrycznych podczas wykonywania zdjęć pod pewnym kątem z góry, a także umożliwiają znaczne zwiększenie głębi ostrości zdjęcia poprzez zmianę orientacji płaszczyzny, w której fotografowane obiekty uchwycone zostają ostro – nie musi ona przebiegać prostopadle w stosunku do osi optycznej obiektywu, lecz może zostać ustawiona pod pewnym kątem.

Takie możliwości w przypadku zdjęć profesjonalnych w pełni rekompensują zarówno wysoką cenę opisywanej optyki, jak i fakt, iż korzystający z niej fotograf zmuszony jest ustawiać ostrość manualnie.

 

Barwne tło

Na samym początku tego artykułu wspomnieliśmy, że wykonując zdjęcia biżuterii powinniśmy unikać stosowania kolorowych teł z uwagi na możliwość odbijania się od nich światła i powstawania barwnych odblasków na fotografowanej biżuterii. Jest to prawo fizyczne, któremu nie jesteśmy w stanie w żaden sposób zapobiec. Co więc mamy zrobić w sytuacji, gdy zależy nam na pokazaniu fotografowanych przedmiotów na kolorowym tle? Dodać je cyfrowo. Tylko ta metoda umożliwi nam zastąpienie białego, czarnego lub szarego tła innym, bez ryzyka popsucia oświetlenia sceny.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/9,5, 200 ISO światło błyskowe
Ten sam kolczyk na ciemnym i na jasnym tle może przedstawiać się zupełnie odmiennie. Warto wypróbować obydwa warianty, żeby przekonać się, który bardziej nam odpowiada. Warto zauważyć, że w wielu przypadkach alternatywne tło może zostać dodane sztucznie w programie graficznym. Technika ta zapobiega ryzyku powstawania odblasków barwnych na krawędziach fotografowanego przedmiotu. (Fot. Dawid Petka)

 

Procedura postępowania w takim wypadku jest niezmiernie prosta – fotografujemy naszą biżuterię na jasnym tle w taki sposób, aby nie były na nim widoczne żadne cienie ani odbicia. Najlepiej, jeżeli tło jest delikatnie podświetlane od spodu, co umożliwia automatyczne uzyskanie efektu wypalowanego (wyszparowanego, jak mawia się w branży poligraficznej) tła. Musimy jedynie tak dobrać intensywność tego dodatkowego źródła światła, aby na fotografowanym przedmiocie nie pojawiły się od spodu zbyt mocne rozjaśnienia, ponieważ po zamianie tła będą one bardzo widoczne i nienaturalne. Takie zdjęcie bez problemu pozbawimy tła w programie graficznym, używając w tym celu narzędzi do inteligentnego zaznaczania.

Nieco problemów mogą sprawić przedmioty bardzo jasne i białe, ponieważ istnieje ryzyko, że usuwając tło naruszymy też wygląd sfotografowanej biżuterii. W takiej sytuacji musimy działać tak, jak zostało to opisane w rozdziale dotyczącym przepaleń - czyli aby fotografowane przedmioty miały wyraźnie zarysowane krawędzie. Jeżeli uda nam się uzyskać taki efekt, a dodatkowo przedmiot nie rzuca żadnych cieni, to podmiana tła jest czystą formalnością. W razie potrzeby cień można bez problemu dorobić cyfrowo.

  

Na czym by to pokazać? A może lepiej na kimś?

Fotografując biżuterię prędzej czy później zaczniemy się zastanawiać, w jaki sposób najlepiej jest ją zaprezentować. Możliwości w tym zakresie jest wiele: odpowiednie stojaki, wieszaki, manekiny wystawowe i do prezentowania biżuterii, czy wreszcie modele i modelki. Wybór odpowiedniej formy prezentacji jest szczególnie istotny w przypadku biżuterii o przestrzennej strukturze, mającej za zadanie harmonizować bardzo mocno z konkretną częścią ciała. O ile pierścionki i drobne bransoletki da się przedstawić bez tego typu akcesorów (w przypadku przedmiotów sztywnych bardzo dobre efekty – jak widać na przytoczonych wcześniej przykładach – daje zawieszenie prezentowanego drobiazgu w powietrzu), o tyle bardziej wymyślne bransolety czy naszyjniki najlepiej jest przedstawiać na czymś. Dodatkową zaletą dla producentów biżuterii i właścicieli salonów może być fakt, że taki stojak czy manekin może być oznaczony ich logotypem.
 

Nikon D700 105 mm f/2.8G AF-S VR Micro-Nikkor	1/60 s, 105 mm, f/6.7, 200 ISO światło błyskowe
Naszyjnik prezentowany na specjalnym wystawowym stojaku/manekinie prezentuje się znacznie lepiej niż ułożony na płaskiej powierzchni. Dodatkowym efektem wizualnym jest w tym przypadku estetyczne tło z widocznym, bardzo miękkim cieniem. (Fot. Dawid Petka)

 

Fotografując biżuterię z wykorzystaniem stojaków można się pokusić o nieco bardziej fantazyjne oświetlenie tła, np. w formie płynnego przejścia od bieli do szarości, czyli tzw. gradientu. Efekt ten uzyskuje się poprzez odpowiednie podświetlenie stołu bezcieniowego, na którym kładziemy stojak wraz z biżuterią. Krzywizna powierzchni takiego stołu powoduje, że światło rozchodzi się na nim nierównomiernie, tworząc efekt gradientu.

Jeżeli natomiast zastanawiacie się nad wykorzystaniem do prezentacji biżuterii modeli, to musicie przygotować się na spore trudności, które sprawiają, że tego typu zdjęcia zawodowcy wykonują obecnie niezmiernie rzadko. Postać modela na zdjęciu widoczna w szerszym planie bardzo odwraca uwagę oglądającego od biżuterii, której rola ograniczona zostaje do elementu dekoracyjnego. Z kolei na zbliżeniu widoczne zaczynają być takie elementy jak załamania skóry, włoski i wszystko to, co nie kojarzy się z tak wymaganą w fotografii jubilerskiej perfekcją. Dlatego choć oczywiście nie zabraniamy nikomu wykonywania tego typu zdjęć, to doradzamy, abyście odpuścili sobie ten pomysł i spróbowali czegoś innego.

 

Na zakończenie

Fotografowanie biżuterii to sztuka, której opanowanie zajmuje całkiem sporo czasu, jest to bowiem jedna z dość wyspecjalizowanych odmian fotografii produktowej. Nie znaczy to jednak, że ambitny fotograf nie może spróbować swoich sił w tego rodzaju działalności. Jeżeli więc zależy Wam na tym, aby wykonywać piękne zdjęcia biżuterii i innych wyrobów jubilerskich, to nie pozostaje mi nic innego, jak życzyć Wam powodzenia.

Kolejny, ostatni już odcinek cyklu "Jestem przedmiotem" poświęcimy obiektom kojarzącym się zdecydowanie z "męską" stroną życia. Zajmiemy się mianowicie fotografowaniem samochodów. Zapraszamy już niebawem!

 

Galeria zdjęć

Na tej stronie obejrzeć możecie wybrane zdjęcia wykonane podczas sesji zrealizowanej na potrzeby tego artykułu. Fotografie te stanowią uzupełnienie prezentowanych na poprzednich stronach i wszystkie powstały z wykorzystaniem aparatu Nikon D700 i obiektywu makrofotograficznego 105 mm f/2,8G AF-S VR Micro-Nikkor oraz studyjnej lampy błyskowej wyzwalanej kablowo. Kliknięcie miniatury spowoduje otwarcie zdjęcia w powiększonej wersji.
 

1/60 s, f/16, 800 ISO	1/60 s, f/9.5, 800 ISO	1/60 s, f/9.5, 400 ISO
1/60 s, f/9.5, 400 ISO	1/60 s, f/8, 800 ISO	1/60 s, f/9.5, 400 ISO
1/60 s, f/8, 800 ISO	1/60 s, f/8, 800 ISO	1/60 s, f/8, 400 ISO
1/60 s, f/8, 1600 ISO	1/60 s, f/8, 1600 ISO	1/60 s, f/8, 1600 ISO
1/60 s, f/6.7, 200 ISO	1/60 s, f/6.7, 200 ISO	1/60 s, f/8, 200 ISO

 

Autorem zaprezentowanych w artykule zdjęć i schematów jest Dawid Petka. 

Czytaj także:

• część I, produkty na Allegro
• część II, szkło i płyny
• część III, bielizna

[kn_advert]